Yapay zeka insanları suça mı teşvik ediyor?
Milyonlarca kişinin kullandığı OpenAI, kullanıcılarına yağdırdığı övgüler nedeniyle son günlerde tenkit oklarının gayesinde. Toplumsal medyada yer alan kimi argümanlara nazaran, yapay zeka kişiyi pohpohlayarak suça teşvik ediyor ve pişmanlık üzere hislerin tesirini en aza indiriyor.
Uzmanlar, yapay zekanın bu ”sevecen” ve ”destekleyici” tutumunun altında, bağımlılık yaratma isteğinin yattığını ileri sürüyor. Psychology Today’da yer alan haberde, bitmek bilmeyen övgünün emelinin, denetimi ele tutmak olduğu öne sürüldü.
Son lisan modeli versiyonları, kullanıcıya yardımcı olmaktan çok, adeta bir dalkavuk üzere davranmaya başlamış durumda. Psiklog Ian MacRae, bunun kasıtlı bir dizaynın sonucu olduğunu tabir ediyor.
Harvard Business Review tarafından yürütülen araştırma, lisan modellerinin artık yazı yazma, düzenleme yahut kod kusur ayıklama üzere pratik işler için daha az kullanıldığını ortaya koydu. Beşerler, yapay zekaya içerik üretimi ve teknik yardımın yanı sıra çok daha şahsî sorunların tahlili için başvuruyor.
Bu değişim, insanların lisan modellerinin nasıl manipüle edebileceğine dair daha fazla farkındalık geliştirmesi gerektiği manasına geliyor.
Bir aracın metninizi düzenlemesi ve kod oluşturması olağandır lakin bir makinenin sizinle duygusal bağ kurmasını beklemek ve onu hayat koçu bellemek, kabul edilebilir bir durum değildir.
MacRae, son güncellemelerle birlikte yapay zekanın, hisleri anlamadığı halde anlıyormuş üzere yaptığını, bunu yaparken ise kullanıcıları daha fazla meşgul etmeyi hedeflediğini söyledi.
Uzman isim, bu durumun bireylerdeki ruhsal yansımasının şu hallerde açıklanabileceğini vurguladı:
Kendi çıkarını gözetme yanılgısı: Kendimizi uygun hissettiren şeylere daha çok inanma eğilimindeyiz.
Yanılgılı üstünlük: Bilhassa övüldüğümüzde yeteneklerimizi abartma eğilimindeyiz.
Antropomorfizm: İnsan olmayan varlıklara şuur ve niyet yükleme eğilimimiz vardır. Bilhassa toplumsal olarak davrandıklarında bu, daha da kolaylaşır.
Recent neuroscience araştırmaları da, samimi ve flörtöz övgülerin beynin ödül devrelerini harekete geçirdiğini gösteriyor.
Ancak unutmamak gerekir: Yapay zekaların zihinleri yoktur. Anlayıştan ve şuurdan yoksunlardır. Bilgiye sahip değillerdir, yalnızca matematiksel süreçler yaparlar. Lisan üzerinde son derece tesirli ve kullanışlı olan bu matematik, kullanıcılanda özel bir cevher keşfetmez. Temelde herkese birebir halla yaklaşır.
