Uzmanı “sigara kadar tehlikeli” diyor: Hücrelerdeki “saatli bomba” karaciğer kanserine dönüşüyor
Nature mecmuasında yayımlanan çalışma, karaciğer kanserine neden olan hücresel ve genetik düzenekleri ayrıntılandırdı.
Dünyada en sık görülen altıncı kanser tipi olan karaciğer kanseri, kanserden kaynaklı vefatlar ortasında dördüncü sırada yer alıyor.
Araştırmada, bilhassa ABD’de yetişkinlerin %25’ini etkileyen yağlı karaciğer hastalığının, hepatosellüler karsinom (HCC) üzere önemli karaciğer kanseri çeşitlerine geçişi ele alındı.
Araştırmacılar, yağlı karaciğer hastalığının önemli bir formu olan ve metabolik disfonksiyonla alakalı steatohepatit (MASH) geliştiren şahısların, HCC’ye yakalanma riskinin besbelli halde arttığını buldu. Lakin, MASH’in kansere nasıl dönüştüğü tam olarak anlaşılamamıştı.
HÜCRELERDEKİ “SAATLİ BOMBA”
Araştırma grubu, fare modelleri ve insan doku örnekleri üzerinde çalışarak, yüksek yağ ve şeker içeren diyetlerin karaciğer hücrelerinde DNA hasarına neden olduğunu ve bu hücrelerin “senesans” ismi verilen bir duruma geçtiğini tespit etti. Bu durumdaki hücreler bölünemiyor fakat metabolik olarak faal kalıyor.
UC San Diego Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Michael Karin, “Bu hücreler, rastgele bir noktada tekrar çoğalmaya başlayarak kanserli hale gelebilir. Adeta saatli bombalar üzeredir,” dedi.
Çalışmanın ortak müellifi Dr. Ludmil Alexandrov, “Tümör DNA’sının genomik tahlilleri, bu hücrelerin diyet kaynaklı DNA hasarına maruz kaldığını gösteriyor,” diyerek, beslenmenin kanser üzerindeki direkt tesirini vurguladı.
TEDAVİ İÇİN YENİ SİSTEMLER ARAŞTIRILIYOR
Araştırma, DNA hasarını önlemek yahut onarmak için geliştirilecek ilaçların, bilhassa MASH hastalarında karaciğer kanserini önlemede tesirli olabileceğini belirtiyor.
Prof. Dr. Karin, “Yüksek yağlı diyetlerin DNA tamiri için gerekli ham hususlarda dengesizliğe yol açtığını düşünüyoruz. Bu dengesizlikleri gidermek için yeni ilaçlar yahut besin takviyeleri geliştirebiliriz,” diye ekledi.
KÖTÜ BESLENME SİGARA KADAR TEHLİKELİ
Araştırmada, berbat beslenmenin hücresel metabolizma üzerindeki zararlarına da dikkat çekildi. Fast food yüklü bir diyetin uzun vadede sigara içmek kadar tehlikeli olabileceği vurgulandı.
Prof. Dr. Karin, “İnsanlar, makûs beslenmenin sırf kozmetik bir sorun olmadığını anlamalı. Beslenme, hücrelerimizin işleyişini ve DNA’mızı derinden etkiliyor,” dedi.
Bu bulgular, sadece karaciğer kanseri riskini azaltmak için değil, tıpkı vakitte genel sıhhat ve beslenme alışkanlıkları konusunda halkı bilinçlendirmek için değerli bir rehber sunuyor.
