Türkiye’nin en önemli tuz üretim merkezi: Dünyanın en saf tuzları arasında yer alıyor
Çankırı’da 35 milyon yıl evvel oluşan kaya tuzu blokları, Türkiye’nin tuz gereksiniminin kıymetli bir kısmını karşılıyor. Yapılan bilimsel araştırmalar ise Çankırı tuzunun dünyanın en saf tuzları ortasında yer aldığını ortaya koydu. Çankırı tuzu, bu özelliği sayesinde hem iç piyasada hem de yurt dışında büyük ilgi görüyor. Çankırı, sadece insanların değil, büyükbaş ve küçükbaş hayvanların da tuz gereksinimini büyük ölçüde karşılıyor. Çankırı’da üretilen kaya tuzu, barındırdığı mineraller sayesinde hayvanların et ve süt randımanının artmasına katkı sağlıyor.
Hayvan tuzlarının büyük oranının Çankırı’dan karşılandığını belirten tuz işletmecisi İlyas Ak, “Çankırı tuzunun içerisinde hiçbir halde ağır metal yoktur. Bu durumda insan ve hayvan sıhhati için çok kıymetlidir. Damarlı kaya tuzları, hayvanlar için kullanılmaktadır.
Yiyeceğin yanı sıra hayvancılık içinde tuzun birçoğu Çankırı’dan sağlanıyor. En güzel tuz yatakları da Çankırı’dadır. Hayvanların yalaması için çok kaya tuzu talebi oluyor. Kimisi çok kimisi de az istiyor. Bizlerde tır bazında gönderiyoruz. Çankırı’dan günlük en az 29 ton tuz hayvanların yalaması için tüm Türkiye’ye gönderiliyor. Çankırı tuzu dünyada çıkartılan tuzlardan en saf ve en kaliteli tuzdur” dedi.
Çankırı tuzunun hayvan yetiştiricileri için kıymetli olduğunu belirten hayvancılıkla uğraşan Kadir Kara ise, “Hem besicilik yapıyorum hem de kasap işletmeciliği yapıyorum. Besilik hayvanlarda tuz oranlarına dikkat edilmesi gerekli. Ben şahsen hayvanlarıma Çankırı kaya tuzu yalatıyorum. Önlerine koyuyorum, kendileri istedikleri vakit yalayabiliyorlar ve daha hoş randıman alıyorum. Veteriner denetimi sırasında da önlerine kaya tuzu koyulabilir.
Tüm hayvancılıkla uğraşan meslektaşlarıma tavsiye ederim. Hayvanlar, tuz yaladığında hem vitamin alıyor hem de etine lezzet katılıyor. Tuz yalayan hayvanların etinden yapılan yemekler çok hoş olur. Bilhassa Çankırı kaya tuzunun minerali bol olduğu için hayvanlar daha hoş, daha verimli oluyor” diye konuştu.
Tuz ile ilgili araştırmalar yapan Çankırı Karatekin Üniversitesi (ÇAKÜ) Mühendislik Fakültesi Besin Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun ise tuz yalayan hayvanların etinde ve sütünde yüksek randıman olduğunu tabir ederek, “Tuz, insanlarda olduğu üzere hayvanlar içinde bir besin unsurudur. Fakat insanların tüketebileceği tuz ölçüsüyle hayvanların tüketmeleri gereken tuz ölçüsü birebir değildir. Tuz, gerek et, gerekse de süt randımanı için olmazsa olmazdır. Tuz tüketen çiftlik hayvanları daha fazla yem yer, daha fazla su içer ve hasebiyle randımanları de fazla olur. Hayvancılıkta tuz kullanımının bir öteki değerli istikameti ise hayvanların üreme sıhhatidir. Kâfi ölçüde tuz tüketen hayvanlarda döl randımanı ve sperm kalitesi artmaktadır. Hayvanlar ve beşerler için elzem minarelerde farklıdır. Beşerler için elzem olmayan birçok mineral, hayvanlar için elzem olabilmektedir. Tuz, hayvanlarda esas kemiklerde depolanmaktadır. Tuzla beslenen hayvanların etleri daha lezzetli olmaktadır ve eti kemiğinden çok daha kolay ayrılabilir” formunda konuştu.
