Tren vagonlarından gaz odalarına: Auschwitz’den sağ çıkanlar 80 yıl geriye gitti
Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyası yönertiminde, Polonya’daki toplama kampı Auscwhitz’de tutulanlar, 27 Ocak 1945’te Kızıl Ordu askerleri tarafından kurtuldu.
Auschwitz, yaklaşık 6 milyon insanın toplama kamplarında öldürüldüğü Yahudi soykırımı için simge niteliği taşıyor.
Sadece Auschwitz kampında yaklaşık 1,1 milyon kişinin öldürüldüğü varsayım ediliyor.
“DAHA FAZLA DAYANAMAYACAĞIM”
Polonya’da soğuk bir kış akşamında 96 yaşındaki Esther Senot, Auschwitz-Birkenau’da titreyen 100 kadar öğrenciye, 2 Eylül 1943’te Nazi mevt kampına birinci getirildiğinde kendisinin de onlar üzere bir genç olduğunu anlattı.
Senot, tanınmayacak kadar zayıf ve çelimsiz olan ablasının, Nazi Almanyası’nın Yahudi soykırımının ürkütücü bir anıtı olan kampın anısını aktarmaya yemin ettirdiğini söyledi.
Senot, “Bana ‘Daha fazla dayanamayacağım’ dedi. Sen gençsin: bana kelam ver, şayet kurtulursan bu öyküyü anlatacaksın ki tarihin unutulmuşları biz olmayalım” dedi.
Senot, ablasına verdiği kelamı yerine getirmek için esir tutulduğu yere geri döndü ve tarihin en karanlık kısımlarından birine ait anılarını Fransa’dan gelen bir okul seyahatindeki çocuklara aktardı.
“HAYATINI ÜLKESİNE ADAMIŞTI”
Auschwitz’den kurtulan bir başka isim 99 yaşındaki Albrecht Weinberg’in, Almanya’daki memleketi Leer’i geride bıraktıktan sonra doğduğu ülkeye tekrar yerleşmesi 60 yıldan fazla sürdü.
Holokost’un toplu katliamında tüm ailesinin, 40’tan fazla kişi öldürüldüğünü söyleyen Weinberg, “Babam Birinci Dünya Savaşı’nda Alman askeriydi, hayatını ülkesine adamış biriydi ve onu gaz odasına gönderdiler” dedi.
7 Mart’ta 100. yaş gününü kutlayacak olan Weinberg, AFP haber ajansında, büyüdüğü Leer’deki meskenin dış tarafını gösterdi.
Kaldırımda Stolpersteine ya da “tökezleme blokları” olarak isimlendirilen beş tane pirinç plaket duruyordu. Bu plaketler, tüm ailesinin Nazi kamplarına sürülmesini hatırlatıyor.
Anne ve babası bu kamplarda can vermiş, fakat Albrecht ve iki kardeşi hayatta kalmış.
ÜÇ KARDEŞ KAMPA GÖNDERİLDİ
Hitler’in 1933’te iktidara gelmesinden sonra Albrecht lokal okuldan ayrılıp bir Yahudi okuluna gitmek zorunda kaldı. Büyükbabası tarafından inşa edilen konut kamulaştırıldı ve babası çok fazla müşteri kaybedince hayvan tüccarlığını bırakmak zorunda kaldı.
Naziler tarafından toplanan üç kardeş, Nazi işgali altındaki Polonya’da bulunan Auschwitz’e gönderildi.
Albrecht ve kardeşi Dieter, tutukluların IG Farben kimya şirketi için çalışmak zorunda olduğu Monowitz-Buna alt kampında dehşetli şartlarda köle üzere çalıştırılmaktan kurtuldu.
Kız kardeşi Friedel ise Auschwitz’in öbür bir kısmına gönderildi. Auschwitz’in kurtarılmasından sonra kardeşler başlangıçta Almanya’da kaldı.
YENİ BİR HAYATA BAŞLADI
Dieter orada yeni bir bağlantıya başladı, lakin savaş bittikten bir yıl sonra trajik bir biçimde bir trafik kazasında hayatını kaybetti.
Kardeşlerinin vefatından sonra Albrecht ve Friedel’i Almanya’da tutan hiçbir şey kalmadı ve Albrecht’in kasap olarak çalıştığı ve öbür Alman Yahudi sürgünlerle kaynaştığı New York’ta yeni bir hayata başladılar.
Ancak onlarca yıl boyunca kampların dehşeti hakkında konuşmayı reddetti.
KIZIL ORDU KURTARDI, 80 YIL GEÇTİ
Kızıl Ordu’nun Auschwitz’i ve mahkumları kurtarmasından 80 yıl sonra, Senot’un hayatta kalan arkadaşlarının söylediğine nazaran kendi kuşakları tarafından unutulmak tam da korktukları şey.
Fransa’dan 1942 yılında Auschwitz’e sürülen 6 bin Yahudi çocuktan hayatta kalan tek kişi olan Henri Borlant aralık ayında 97 yaşında öldü.
Merkezi Fransa’nın Loiret kentinde bulunan bir anma örgütünün başkanı olan Alexandre Borycki, 21. yüzyılın çocukları için Holokost’un “eski zamanlardaki üzere tarihe karışacağından” kaygı ediyor.
Borycki, “Tüm bu tarihi, onunla farklı bir formda bağ kuran genç kuşaklara nasıl aktarmaya devam edebileceğimizi düşünmemiz gerekiyor” dedi.
1 MİLYONDAN FAZLA İNSAN KATLEDİLDİ
1940 ve 1945 yılları ortasında Almanya’nın Polonya’yı işgali sırasında Naziler Auschwitz’de birden fazla Yahudi olmak üzere Polonyalılar, Romanlar ve Sovyet askerlerinden oluşan bir milyondan fazla insanı öldürdü.
Auschwitz, Nazi Almanyası’nın İkinci Dünya Savaşı’nda 6 milyon Avrupalı Yahudi’yi zalimce katletmesinin simgesi haline geldi.
Dikenli tellerle çevrili barakalar, gaz odaları ve krematoryum fırınları ortasında, tıraş edilmiş saçlarıyla yazgılarına hakikat gittiler.
76 BİN YAHUDİ HUDUT DIŞI EDİLDİ
Aralarında 11 binden fazla çocuğun da bulunduğu yaklaşık 76 bin Fransız Musevisi, işbirlikçi Vichy hükümetinin yardımıyla Naziler tarafından hudut dışı edildi.
Binlercesi Temmuz 1942’de Paris’te toplandıktan sonra yakındaki Pithiviers tren istasyonuna yerleştirildi ve buradan Auschwitz’e sürüldü. Birden fazla bir daha geri dönmedi.
