Oyuncu Muammer Karaca mezarı başında anıldı
28 Nisan 1978’de İstanbul’da hayata veda eden Türk tiyatrosunun duayen isimlerinden Muammer Karaca, vefatının 47’nci yılında unutulmadı. Karaca, Zincirlikuyu Mezarlığı’ndaki kabri başında, dualarla anıldı.
Sanatçının kızı Tunca Turna, babasının Türk tiyatrosunun külfetlerini çeken isimlerden birisi olduğunu söyledi.
“TİYATROYA ÇOK BÜYÜK EMEK VERDİ”
Usta oyuncunun, Türk tiyatrosunda kıymetli bir yere sahip olduğuna işaret eden Turna, “Muammer Karaca ve onun üzere isimler sahip oldukları şöhreti hak eden sanatkarlardır. Onlar kendi vakitlerinde tiyatroya çok büyük emek verdiler. Babam, karakter olarak işini çok seven ve hırslı birisiydi. Mesleği kelam konusu olduğunda asla azla yetinecek birisi olmadı. Esasen düzgün bir tiyatrocu olmak için çalışkanlık ve hırs çok önemlidir” dedi.
Turna, babasının Türk tiyatrosuna kıymetli bir miras bıraktığına dikkat çekti ve “O sırtından bir paltoyla sabahlara kadar sıkıntı kaidelerde çalışarak, Muhsin Ertuğrul’un Almancadan çeviri ettiği yapıtları provaya yetiştirmek için yeni harflere uygun hale getirirmiş. Bunu da Muhsin Bey’in anılarından öğreniyoruz. Bu manada babam tiyatroya büyük hizmetleri olmuş birisi. Artık onunla ilgili çalışmalar yapıldığında bu bizi çok onore ediyor ve keyifli oluyoruz. Onun oyunları oynandığı vakit hüzünlenip ağlıyorum” dedi.
“NEVİ ŞAHSINA MÜNHASIR BİR TİYATROCUYDU”
Karaca’nın yeğeni olan oyuncu Ulvi Alacakaptan ise Muammer Karaca’ya karşı büyük bir hayranlık duyduğunu belirterek, “Ben onu tanıdığımda çok küçük bir yaştaydım ve onu büyük bir ilgiyle izledim. Onun yüzünden 5 yaşından beri tiyatro izliyorum. Muammer Karaca nevi şahsına münhasır bir tiyatrocuydu ve Türk tiyatro tarihinde çok değerli bir yere sahiptir” diye konuştu.
Alacakaptan, Karaca’nın kendine has bir tiyatro lisanı olduğuna işaret ederek, “O vakitler önemli bir sansür vardı. Beşerler da her akşam, ‘Acaba Ankara’dan yeni bir haber verecek mi?’ diyerek tıpkı oyuna bir daha masraflardı. Bunun yanı sıra Karaca, birinci sefer kendi özel tiyatrosunu kuran kişiydi. Bu elbette Türk tiyatrosu için de çok değerli bir adımdı. Bana da orada oynamak nasip oldu, bundan ötürü da çok mutluyum” sözlerini kullandı.
Muammer Karaca’nın birçok tiyatrocunun gelişiminde değerli bir tesiri olduğunu söyleyen Alacakaptan, şu bilgileri verdi:
“Kurduğu tiyatroda yalnızca kendisi oynamadı, hem amatör hem de profesyonel herkese tiyatrosunun kapılarını açtı. Kenter Tiyatrosu birinci sefer Muammer Karaca’nın tiyatrosunda kurulmuştur. Muhsin Ertuğrul, Müşfik Kenter ve Yıldız Kenter’i Ankara’dan İstanbul’a getirdiğinde bir sahneleri yoktu ve Karaca onlara, ‘gelin burada oynayın’ dedi, onlara mesken sahipliği yaptı.”
Ulvi Alacakaptan, Karaca’nın kendi takımını kurmuş bir tiyatrocu olduğunu da vurgulayarak, “Muammer Karaca tıpkı Nejat Uygur, Gazanfer Özcan üzere Türk tiyatrosunun kutuplarından birisiydi. Ben tiyatroya onun yanında değil, Dostlar Tiyatrosu’nda başladım ve orada tiyatrocu oldum. O, beni oynadığım bir oyunda seyretmiş ve yanıma gelerek, ‘sen de iyiymişsin’ demişti. Bu benim için elbette değerli bir değerlendirmeydi” dedi.
MUAMMER KARACA KİMDİR?
Oyuncu ve direktör Muammer Karaca, 1906’da İstanbul’da doğdu. Veterinerlik tahsilini yarım bırakarak tiyatroya yönelen Karaca, birinci defa 1923’te sahneye çıktı ve bir sonraki yıl Darülbedayi bugünkü ismiyle İstanbul Kent Tiyatrolarına girdi.
Darülbedayi’de 1942’ye kadar çalışan sanatçı, Nazım Hikmet’ten “Kafatası” (1932) ve “Bir Meyyit Evi” (1932), “Peer Gynt” (1933), “Lüküs Hayat” (1933) ve “Deli Dolu” (1934), “Müfettiş” (1935) ve “Yarasa”nın (1938) ortasında olduğu çok sayıda oyun ve operette rol aldı.
Karaca, 1945 başında Ses Opereti’ne katıldı. Birebir yılın sonunda Karaca Opereti’ni, 1955’te de İstanbul’da Karaca Tiyatrosu’nu kurdu. Burada tiyatronun açıldığı yıl sahneye konan ve 16 yıl boyunca aralıklarla binlerce kez oynanan “Cibali Karakolu” Karaca’ya büyük ün kazandırdı.
Cibali Karakolu, Henri Keroul ve Albert Barre’nin “Une Nuit de Noces” (Bir Düğün Gecesi) isimli yapıtından Karaca ile Refik Kordağ tarafından uyarlandı. Oyun Karaca sonrasında Nejat Uygur ve Zihni Göktay tarafından sahnelenmeye devam etti.
Muhsin Ertuğrul’un “Karım Beni Aldatırsa” sinemasıyla 1933’te sinema oyunculuğuna da başlayan Muammer Karaca, “Leblebici Horhor”, “Aynaroz Kadısı”, “Bir Kavuk Devrildi”, “Akasya Palas” ve “İstanbul Yıldızları” üzere birçok filde rol aldı. “Cibali Karakolu” üzere tiyatrodan sinemaya aktarılan birtakım sinemalarda de başrol oynadı. Sanatçı, 27 Nisan 1978’de İstanbul’da vefat etti.
