İran’da Selçuklu ve Safeviler üzere tarihe istikamet vermiş büyük devletlere başşehirlik yapmış olan İsfahan, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkati çekiyor.

İsfahan, birebir vakitte güneydoğusunda, çölle çevrili küçük bir antik kent olan Verzene’ye de mesken sahipliği yapıyor. Tarihi Kurtan Köyü’nü barındıran Verzene, İran’ın antik geçmişine ışık tutan kıymetli arkeolojik ve kültürel pahaları barındırıyor.

Tarihi, dördüncü yüzyıla ve Sasani devrine kadar uzandığı belirtilen köyde hala az sayıda da olsa yöre halkı yaşıyor. Köy sakinlerinin farklı yöresel bir lehçeyle Farsça konuşması dikkati çekiyor.

KURTAN KALESİ ESASLI BİR TARİHE SAHİP

Köyün içinde yer alan Kurtan Kalesi ise Deylemiler, Selçuklular ve İlhanlılar devrine dayanan esaslı bir tarihe sahip.

Tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkati çeken ve büyük medeniyetlerin izlerini taşıyan Kurtan Kalesi, yalnızca bir askeri savunma yapısı olmanın ötesinde, birebir vakitte bölgenin toplumsal ömrünü, ticaretini ve kültürel etkileşimini yansıtan kıymetli bir miras kabul ediliyor.

İsfahan’ın ve Selçuklu periyodunun savunma yapılarını gözler önüne sererken, birebir vakitte bölgenin tarihi süreçleri hakkında da bir anlayış sunan kale, Verzene’nin 10 kilometre batısında, İsfahan’ın 90 kilometre doğusunda, meşhur Zayende Irmağı kıyısında 42 bin metrekarelik bir alanda yer alıyor.

İçerisinde cami, hamam, pazar yeri üzere birçok değerli toplumsal yapının izlerinin görüldüğü Kurtan Kalesi, ömür alanları, ticaret merkezi ve toplumsal yapıları barındıran geniş bir kompleks olarak inşa edilmiş.

YÜKSEK SURLAR ASLINI KORUYOR

Kalede üç cami, bir hamam, iki han kalesi ve tarihi bir çarşının kalıntıları bulunuyor. Vakit içinde büyük bir kısmı tahrip olmuş olsa da, kalede hala eski yapıların izleri görülebiliyor. Yöre halkı, geçmişte burada kervansaraylar, değirmenler ve başka yapıların bulunduğunu anlatıyor.

Müstahkem bir kale olduğu ve çeşitli tarihi devirlerde askeri kale olarak kullanıldığı belirtilen Kurtan Kalesi, kerpiç bir yapı olarak inşa edilmiş. İçindeki yapılar İlhanlılar, Selçuklular, Safeviler ve Kaçarlar devrinde pek çok değişikliğe uğrasa da kalenin temeli olan yüksek surlarının hala aslını koruduğu belirtiliyor.

Kurtan Kalesi’nin o periyotlar askeri gayeli kullanıldığı kalenin yapısından ve tarihteki Kurhane (cephanelik) isminden de anlaşılıyor. Savunma hedefli inşa edilen kalenin surlarının yüksekliği yaklaşık 9 metreye, kulelerinin yüksekliği ise 12 metreye kadar ulaşıyor. Duvarların kalınlığı, bilhassa yer düzeyine yakın kısımlarda birkaç metreyi bulurken bu özellik, kalenin hem hayat alanı hem de savunma noktası olarak fonksiyonel hale getirildiğini gösteriyor. Kalenin surlarının kilden ve kalın tuğlalardan yapıldığı dikkati çekiyor.

Geçmişte birçok farklı tarihi periyodu ve kültürü içinde barındıran kıymetli bir yapı olan Kurtan Kalesi, tıpkı vakitte bölgenin tarihi süreçler içinde nasıl bir savunma alanı olarak kullanıldığını ve halkın toplumsal ömrünü nasıl şekillendirdiğini de gösteriyor.