Bosna Hersek’te 2015’te düzenlenen Banja Luka Memleketler arası Çocuk Tiyatro Şenliği’nden onur mükafatı alan klasik Türk gölge oyunu projesi “Dev Gölgeler”, bugüne kadar Türkiye’nin yanı sıra birçok ülkede de sahnelendi.

İki kat büyütülmüş bir sahnede dev tasvirlerle oynanan gölge oyunu, farklı karakterleri ve varlıklı öykü anlatımlarıyla dikkati çekiyor.

Ramazan boyunca Başakşehir Belediyesi tarafından Kent Meydanı’nda düzenlenen ramazan etkinliklerinde oyunu izleyicilerin beğenisine sunan Veral, sanatına ve “Dev Gölgeler” oyununa ait açıklamalarda bulundu.

“BU SANATI NİTEKİM AŞKLA VE ŞEVKLE SEVİYORUM”

Kültür ve Turizm Bakanlığı sanatçısı olarak 45 yıldır Karagöz-Hacivat oyunu sahnelediğini belirten Veral, mesleği icazet düsturuyla öğrendiğini söyledi. Veral, “Ağabeyim Tevfik Veral, onun da ustası Ayhan Büyükdoğan’dı. Hasebiyle bu sanatın içerisinde uzun yıllardır varım. Zira bu sanatı hakikaten aşkla ve şevkle seviyorum.” dedi.

Bu sanatın içerisinde en memnun olduğu şeyin deriden, el emeğiyle yapılan, özgün eserler ve çalışmalar ortaya koymak olduğuna lisana getiren Veral, “İnsanlar Karagöz ve Hacivat’ı çok seviyorlar. Kendilerine ilişkin olan bir kültürün yansıyan bir perdede ışığının olması onları memnun ediyor. Hacivat ve Karagöz’ün söylediği her cümleden istifade edilmesi, bizim için de hakikaten çok memnunluk verici.” diye konuştu.

“KARAGÖZ VE HACİVAT, BİR ULUSU, BİR MİLLETİ, BİR TOPLUMU, BİR KÜLTÜRÜ TEMSİL EDİYOR”

Veral, geçmişte de orta oyunu, meddah, İbiş (el kuklası) ve Karagöz şovlarıyla insanların meydanlara toplanarak eğlendiklerini hatırlatarak, şunları kaydetti:

“Sanatımıza yenilikler katmaya başladık. Evvelden bir buçuk metrelik perdelerimiz vardı, klasik manada çok hoştu fakat kitlesel olarak tahminen 100-120 şahsa hitap ediyordu. Bugün koca koca kültür merkezleri, salonlar var. Bir gün bu türlü bir fikrin içerisinde zanaat tarafında aşkla çalışırken, ‘alanlar geniş, kitle geniş, kocaman bir ülkenin kocaman bir toplumun bedelleri de çok kocaman olmalı.’ diye düşündüm ve bir gaye belirledim. Perdemizi büyüttük, üç metrelik perde oldu ve gerisinden küçük olan tasvirleri de büyülterek bir metre yaptık. Şu anda 750-1000 bireye rahatlıkla oynatabiliyoruz. 2011 yılı Dünya Tiyatro Günü’nde ‘Dev Gölgeler’ projesi hayata geçti.”

Gölge oyununun çok değerli bir sanat olduğunun altını çizen Veral, “Dev Gölgeler, yurt dışına da gitti, şenliklere katıldı onur mükafatı aldı. Karagöz ve Hacivat dememek gerekiyor yalnızca. Bir ulusu, bir milleti, bir toplumu, bir kültürü temsil ediyor. Bence bu çok kıymetli ve çok kıymetli.” sözlerini kullandı.

“KARAGÖZ KÜLLERİNDEN TEKRAR DOĞDU”

Veral, tasvirlerin deriden yapıldığını, kök boyayla boyanarak iğne oyası üzere tek tek işlendiğine dikkati çekerek, “Karagöz de küllerinden tekrar doğdu. Bu yüzyılda herkesin anlayabileceği bir Karagöz’den bahsetmiş oluyoruz. Münasebetiyle güzel ki bu ‘Dev Gölgeler’ hayata geçti. Uygun ki bu sanatı yapıyoruz. Düzgün ki ulusumuzu, milletimizi, toplumumuzu en güzel yerlerde temsil ediyoruz.” görüşünü paylaştı.

Bu sanatı icra etmekten onur duyduğunu, huzur ve memnunluk hissettiğini söyleyen Veral, “Çünkü bizi izleyen çocukların memnunluğu aileye yansıyor. Anneler, babalar çocuklarıyla bizi izlemeye geliyor ve konutlarına huzurlu bir formda dönüyorlar. Bu bizi çok çok keyifli ediyor. Demek ki biz gerçek bir çizgideyiz. Demek ki doğruları yapıyoruz.” dedi.

“Dev Gölgeler” projesinde yer alan hayali Merve İlken ise klasik Türk gölge oyunu sanatında Türkiye’nin birinci bayan Karagöz sanatkarı olarak 18 yıldır profesyonel manada bu sanatın içinde yer aldığını anlattı. İlken, Dev Gölgeler’in çok kıymetli bir proje olduğunu ve ramazan boyunca birçok farklı noktada sahnelendiğini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Çocuklar Dev Gölgeler’i çok seviyorlar. Zira birer metrelik tasvirler onların arkadaşı üzere oluyor. Çocuklar, meydanlarda onlarla buluşunca çok hoş şenlik havası oluyor. Çocuklar keyifli olunca toplum keyifli oluyor. Hasebiyle klasik sanatlarımız, toplumun huzuru ve memnunluğu için de çok değerli.”

Türkiye’nin birinci bayan Karagöz sanatkarı olarak hem Türkiye’nin hem de dünyanın birçok yerinde bilhassa kız çocuklarına sanatla örnek olmaya çalıştığını vurgulayan İlken, Dev Gölgeler oyunu aracılığıyla minik izleyicilerle bir bağ kurduklarını belirtti. İlken, oyunda çok hoş yansılar aldıklarından bahsederek, şunları kaydetti:

“Karagöz çok seviliyor. Aslında Karagöz’ün kendine ilişkin bir tılsımı var. Dünyanın neresinde olursa olsun, lisan tıpkı olmasa bile Karagöz’ün dünyası çocukları kendine çekiyor. Çocuklar çok hoş yansılar veriyor, oyun içinde çok hoş yansılar alıyoruz, Karagöz’le konuşuyorlar, Karagöz onlarla konuşuyor. Karagöz, çok interaktif bir sanat birebir vakitte. Natürel burada ustalarına da çok büyük bir hisse düşüyor; bu sanatı geliştirmek ve icra etmek.”