30 YENİ YAZIT BULUNDU

Muğla’nın Fethiye ilçesi Yeşilüzümlü Mahallesi’nde, deniz düzeyinden 1 kilometre yükseklikte 15 hektarlık alandaki Kadyanda Antik Kenti’nde grubuyla yüzey araştırmalarını sürdüren Prof. Dr. Fatih Onur, 2024 yılındaki çalışmalarda 30 yeni yazıt bulunduğunu belirtti.

Kadyanda Antik Kenti’nde ağır kalıntı olmasına rağmen, Fethiye Müzesi başkanlığında yürütülmüş kurtarma hafriyatları dışında yeteri kadar araştırma yapılmadığını belirten Prof. Dr. Onur, “Biz de bu nedenle antik kentte bir yüzey araştırması yürütmeye karar verdik” dedi.

Antik kentin bir dağ kenti olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Onur, “Fethiye’yi üstten gören, Fethiye Limanı’na hakim bir kent. Fethiye Limanı’ndan kuzeye hakikat gidebilecek bütün yolları denetim edebilecek pozisyonda duruyor. Bu haliyle klasik periyottan itibaren epeyce değerli bir kavşak diyebileceğimiz kentlerden biri” diye konuştu.

”ENTERESAN BİR DURUM TESPİT ETTİK”

Antik kentte daha evvel bir Alman grubun kısıtlı araştırmalar yaptığını söyleyen Prof. Dr. Onur, kentte şu an prestijiyle yaklaşık 105 yazıt bulunduğunu söyledi, 30’un üzerindeki yeni yazıtlarda kıymetli bilgiler yer aldığını söz etti. Bu yazıtlardan beklentilerinin, kentin Roma periyodu öncesinde nasıl bir pozisyona sahip olduğunu anlayabilmek olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Fatih Onur, bununla bağlantılı yeteri kadar bilgi elde edemediklerini söyledi. Fakat çalışmalarında, kentin terk edilmesinden çabucak evvelki şaşaalı devrine ait dikkat cazibeli bir durum tespit ettiklerini anlatan Prof. Dr. Onur, şunları söyledi:

“Enteresan bir durum tespit ettik. İkinci yüzyılda kentin bir spor faaliyetleri merkezi olduğunu gördük. Aslında genel manada bu yüzyıllarda başka kentlerde de sportif faaliyetler olduğunu biliyoruz, lakin hayli yüksek pozisyonda olan bir kentte bu sportif faaliyetlerin ağır halde yapılmış olması enteresandı.”

”KENTTE BİRİNCİ SEFER BİR YAZITTA BU SPORA RASTLADIK”

Bölgede bulunan, az sayıdaki antik kentte bu spordan kelam edildiğini belirten Prof. Dr. Onur, şöyle devam etti:

“Kadyanda Antik Kentinde direkt doğruya bu müsabakaları düzenleyen kişinin heykel kuralında, güreşin yanı sıra pankration sporundan kelam ediliyor. Bütün bu yarışları, tertibi bu kişi yapıyor. Ayrıyeten bu karşılaşmaların yapılabilmesi için cebinden para harcamış. Yazıtta kentin eski gymnasion binasının inşası deniyor. Yani eskiyi yine aktif hale geçiriyor.

Gymnasion inşaası Yaşlılar Meclisi aracılığıyla yapılıyor. Karşılaşmalar düzenleniyor, mükafatlar veriliyor. Yazıttan bu kentteki faaliyetleri öğrenirken birebir vakitte çok evvelden beri var olan ancak aktif olmayan ve tamire gereksinimi olan bir gymnasion olduğunu da öğrenmiş oluyoruz. Bu kişi kendi periyodunda eski dediği için, eski kavramının Helenistik periyoda kadar gidebileceğini kestirim ediyoruz. Bu da bize ayrıyeten kentin binalarını anlamamız açısından yardımcı oluyor.”

Kutsal Yarışmalar denilen güreş üzere pankration karşılaşmalarının da yalnızca cümbüş emeliyle düzenlenmediğini vurgulayan Prof. Dr. Fatih Onur, o periyotta imparatorluğun genelinde ekonomik dengesizlik olduğuna dikkati çekti.

Prof. Dr. Onur, “Bunların aşılabilmesi için bu tip müsabakalar düzenleniyordu. Yani hem moral hem de ekonomik döngü sağlansın diye. Zira yarışlara bölgeden beşerler gelip gidiyor. Münasebetiyle kentte iktisat canlanıyor. İçinde iktisadın de olduğu bir bayram üzere geçiyor yarışlar. Bölgesel döngüyü sağlayan, insanların hareketini sağlayan bir sistem bu” dedi.

KENT TERK EDİLMİŞ

Kentin en dikkat cazibeli yanının ise terk edilmesi olduğunu anlatan Prof. Dr. Onur, “Kentin içerisinde yapılara baktığımız vakit daima Roma devri yapıları görüyoruz. Roma periyodundan sonraki süreçlerde ise kentte değil bir kilise, bir tane bile Hristiyanlık izine rastlamadık. Bu aslında çok görülen bir durum değildir” dedi.

Düzenlenen karşılaşmaların muhtemelen kentin son şaşaalı günleri olduğunu kaydeden Prof. Dr. Onur şunları söyledi:

“Bu kent Hristiyanlığı dahi görmeden terk edilmiş. Bunun nedenleri ortasında en makul seçenek, kentin su sistematiğinin yani sarnıç sisteminin bozulmuş olması ki bu sarsıntı nedeniyle olabilecek bir şey. Bu sistemi tekrar yapamazlar, çok güç. Zira bayağı zahmetli iş. Esasen bilhassa o devirde beşerler ovalara inmeye başlıyor. Muhtemelen kenti bıraktılar ve aşağılarda bir yerlerde ömürlerine devam ettiler.”