İsrail’de yedek asker krizi
İsrail’in Hamas’ın 7 Ekim ataklarının akabinde Gazze’ye başlattığı taarruzlar birinci yılını geride bırakırken ordudaki yedek askerler ortasında önemli bir yorgunluğun baş gösterdiği belirtiliyor. Lübnan’da açılan yeni cephe nedeniyle orduya yeni asker bulmanın da zorlaştığına işaret ediliyor.
Gazze’ye 27 Ekim’de başlatılan kara operasyonundan bu yana 367 askerini kaybeden İsrail, Hizbullah’la çaba gerekçesiyle girdiği Lübnan’da da 37 askerini yitirdi.
“Boğuluyoruz”
Operasyonlar nedeniyle yedek askerlik müddeti uzatılırken birtakım yedek askerler altı ayı bulan bir müddet boyunca olağan hayatlarına devam edememekten şikâyetçi. Ariel Seri-Levy isimli yedek askerin X üzerinden yaptığı “Boğuluyoruz” paylaşımı ses getirdi. Seri-Levy, 7 Ekim ataklarından bu yana dört sefer misyona çağrıldığını belirtirken İsrail’in Gazze ve Lübnan’da kalmasını isteyenlere atıfla, “Bu savaşı bitirmeliyiz zira askerimiz kalmadı” sözlerini kullandı.
İsrail hükümeti yedek askerler için minimum gelir teminatı sağlasa da pek çok özgür çalışan savaş nedeniyle kepenk indirmek zorunda kaldı.
Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan bir öbür yedek asker yaşadığı yorgunluk ve moral bozukluğunun üzerine bir de işini kaybettiğini söyledi. Bu yıl yaklaşık altı ayını Gazze’de geçirdiğini belirten yedek asker, “Toplum (yararı) hâlâ bireyin üzerinde lakin bunun bedeli ailem için çok ağır” diye konuştu.
İsrail’de erkekler için üç, bayanlar için iki yıl olan mecburî askerlik hizmetinin yanı sıra erkekler 50 yaşına gelene kadar nizamlı olarak askeri tatbikatlar da dâhil olmak üzere yedek asker olarak hizmet veriyor.
İsrail Başbakanı Netanyahu’nun geçen Temmuz’daki ABD ziyareti sırasında Washington’daki Kongre binası önünde Filistinlilere takviye için şov düzenleyen Ultra-Ortodoks YahudilerFotoğraf: Umit Bektas/REUTERS
Ultra-Ortodoksların askerlik muafiyeti bitecek mi?
Süregelen savaş, birçoğu mecburî askerlik hizmetinden muaf tutulan Ultra-Ortodoks Musevilerin silah altına alınmasına ait kamuoyu tartışmalarını da alevlendirdi. İsrail’in kurulduğu 1948’de kabul edilen ve o devir sadece 400 kişiyi kapsayan düzenleme uyarınca Ultra-Ortodoksların kendilerini kutsal Yahudi metinlerini incelemeye adadıkları takdirde askerlik hizmetinden muaf tutulmasına karar verilmişti.
İsrail Demokrasi Enstitüsüne (IDI) nazaran, günümüzde sayıları 1 milyon 300 bini bulan Ultra-Ortodokslar İsrail’deki Yahudi nüfusunun yüzde 14’ünü oluşturuyor. Orduya nazaran, askerlik çağına gelenlerin yaklaşık 66 bini bu vazifeden muaf tutuluyor.
Ancak geçen Haziran ayında İsrail Yüksek Mahkemesi, hükümetin “yeterli bir yasal çerçeve olmadan” bu muafiyeti sürdüremeyeceğine hükmederek yeşiva (Tevrat kursu) öğrencilerinin askere alınmasına karar verdi. Başbakan Benyamin Netanyahu’nun liderliğindeki koalisyon hükümetinde yer alan Ultra-Ortodoks siyasi partiler, yıl sonunda yapılacak bütçe oylamasından evvel buna yönelik bir çerçeve oluşturulması davetinde bulundu.
Ülkede dindar Siyonist hareket içinde yer alan ve dini ömür biçimini orduya iştirakle bütünleştirmeyi amaçlayan yaklaşık 2 bin yedek asker eşi de “askerlik yapanların yükünün hafifletilmesini” talep eden bir açık mektuba imza koydu.
DW,AFP/SÖ,CÖ
DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?