Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek Türkiye’nin ilk İklim Kanunu Teklifi ile ilgili merak edilenleri 14 soruda yanıtladı.

Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran, 20 husus, 2 süreksiz unsur ve 3 farklı kanunda değişiklik içeren kanun teklifiyle iklim değişikliğiyle gayret yasal yere kavuşturulacak.

Kanunla, iklim değişikliği kaynaklı afetlerin yıkıcı tesirlerine karşı dirençli kentlerin oluşturulması, yenilenebilir güç kaynaklarının teşvikiyle tabiat dostu üretim, biyoçeşitlilik ve yeşil alanların korunması sağlanacak.

Su ve besin güvenliğinin artırılması için alınması gereken önlemler de yasal olarak düzenleme altına alınacak.

Ekonominin, kentlerin, tarım ve besin başta olmak üzere kritik dalların iklim krizinden en az etkilenmesi için yapılacak düzenlemeleri içeren kanun teklifi ile lokal ve ulusal aksiyon planlarının hazırlanması sağlanacak.

1- İklim Kanunu’na neden muhtaçlık duyuldu?

“İklim Kanunu’nun temel emeli, 2053 Net Sıfır Emisyon Amacı ve Yeşil Büyüme’dir. İklim Kanunu, iklim değişikliği kaynaklı krizlerin ve ziyanların olumsuz tesirlerini en aza indirmeyi hedefleyen yasal bir düzenlemedir. Kanun, iklime dirençli kentlerin oluşturulması ve afet risklerinin azaltılmasında kritik bir kıymete sahiptir. Biyoçeşitlilik ve doğal kaynakların korunmasında, su ile besin güvenliğinin sağlanmasında, ormanların ve yeşil alanların artırılmasında, yenilenebilir güç kapasiteleri artırılarak güçte dışa bağımlılığın azaltılmasında yol haritası oluşturacaktır.”

2 – İklim Kanunu hangi bölümleri ilgilendirecek?

“Kanun teklifi kentleri, altyapıyı, tarımı, hayvancılığı, yeşil alanları, su kaynaklarını koruyacak. Güç, sanayi, ulaştırma üzere bölümleri teknolojik ve etraf dostu yapıya kavuşturacak bir yaklaşımla hazırlandı. Teklif ile etrafın, iktisadın, toplumun ve halk sıhhatinin iklim bazlı olumsuz sonuçlara dirençli hale getirilmesi sağlanacak.”

3 – Yerle seviyede hangi adımlar atılacak?

“Her vilayette vali başkanlığında, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri ile mahallî idarelerin temsilcilerinden oluşan Vilayet İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Her ilin kendi kaideleri düşünülerek o ile özel aksiyon planları ilgili kurum ve kuruluşların iştirakiyle hazırlanacak. İlgili kurumlar en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar kendi aksiyon ve strateji planlarını iklim değişikliği siyasetleriyle uyumlu formda hazırlayacak.”

4 – İklim kaynaklı afetlere karşı hangi önlemler alınacak?

“İklim değişikliğine bağlı afetlerin neden olduğu kayıp ve ziyanların azaltılması hedefiyle risk kıymetlendirme, izleme, bilgilendirme ve erken ihtar sistemleri, bütünleşik afet idaresi temel alınarak geliştirilecek.”

5 – Su idaresi ve arazi tahribatının önlenmesi için neler yapılacak?

“Orman, tarım, mera ve sulak alanlarda iklim değişikliğinin tesirlerini hafifletmek için ilgili kurumlarca hazırlanan strateji ve aksiyon planları doğrultusunda su kaynaklarının faal idaresi sağlanacak. Denizel ve karasal korunan alanların niteliği ve oranı yükseltilecek. Kuraklık, erozyon ve arazi tahribatının önlenmesi için ulusal seviyede rehabilitasyon çalışmaları plan ve program çerçevesinde daha aktif bir biçimde yürütülecek.”

6 – Pak teknolojinin kullanımı nasıl yaygınlaştırılacak?

“Kanun teklifi, hidrojen teknolojisi üzere yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması için kamu, özel dal ve kurumlar ortası iş birliğinin güçlendirilmesini, bu alanlarda çalışmalar yapılmasını teşvik edecek.”

7 – İklim Değişikliği ve Yeşil Dönüşüm farkındalığı için neler yapılacak?

“Kamuoyu farkındalığının artırılması ve toplumun iklim değişikliğinin tesirleri konusunda hassas hale getirilmesi için eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenecek. Tüm eğitim seviyelerinde müfredat ve öğretim programlarının güncellenmesi ve yeşil iş gücünün yetiştirilmesi için gerekli çalışmalar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu’nca yapılacak.”

8 – Türkiye Yeşil Taksonomisi ne getirecek?

“Türkiye Yeşil Taksonomisi, yatırımın nitekim çevreci ve iklim değişikliğini olumsuz etkilemeyen yatırım olup olmadığını belirleyerek, ulusal yatırım imkanlarını artıracak ve ülkemize memleketler arası finans akışlarını hızlandıracak.”

9 – Türkiye Emisyon Ticaret Sistemi ile ne sağlanacak?

“Ülkemizde birinci sefer uygulanmaya başlayacak olan bu sistem sayesinde iklim değişikliğiyle gayrette yıllar içerisinde sera gazı emisyonları maliyeti faal bir formda azaltılacak. Böylelikle sanayi tesislerinin Yeşil Dönüşüm kapsamında daha verimli, daha pak ve daha rekabetçi imalat imkanlarına ulaşmaları sağlanacak.”

10 – İklim Kanunu yalnızca ticaret sistemine yönelik bir kanun mu?

“İklim Kanunu iklim kaynaklı afetlere dirençli kentler kurmak, su ve besin güvenliğini sağlamak, Sıfır Atık sistemini yaygınlaştırmak, yenilenebilir güç ve pak teknolojilerin kullanımını artırmak, gelecek kuşaklara yaşanabilir bir dünya ve daha sağlıklı bir etraf bırakmak, ziraî alanları ve biyolojik çeşitliliği korumak için gerekli düzenlemeleri içeren bir kanundur. Ayrıyeten, emisyon ticaret sistemiyle endüstrimizin daha rekabetçi, pak ve verimli üretim yapmasını da sağlayacak nitelikte hazırlanmıştır.”

11 – “İklim Kanunu ziraî faaliyetleri bitirecek, yapar besin getirecek” tezi yanlışsız mu?

“İklim Kanunu’nun hazırlık süreci, hazırlanma münasebeti dikkate alındığında hiçbir biçimde hayvancılığın ortadan kaldırılacağı, sürdürülebilir protein ismi altında böcek bazlı bir beslenme tertibine geçileceği üzere bir durum kelam konusu olmayıp bu savlar büsbütün hayal eseridir. Kanun tersine, organik tarımı ve hayvancılığı desteklemekte ve bu yaklaşımı besin güvenliği bağlamında öncelemektedir.”

12- Kanunla vatandaştan karbon vergisi mi alınacak?

“Hayır. Kanunda vatandaştan vergi alınmasına ait bir düzenleme asla yer almamaktadır.”

13 – Kanunla kömür, petrol kullanımı büsbütün kalkacak mı?

“Kanunla kömür, petrol kullanımının büsbütün kaldırılacağı argümanı gerçeği yansıtmamaktadır. Kanun, etraf dostu pak enerjiyi teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Kanundaki tüm unsurlar ülkenin kalkınma önceliği ve toplumsal refahı dikkate alınarak hayata geçirilecektir.”

14 – Kanunda yer alan karbon ayak izi ne getirecek?

“Karbon ayak izi, bir eserin üretiminde ortaya çıkan emisyon faaliyetleriyle, etrafa verilen ziyanı tabir eden sera gazı emisyonunun karbondioksit karşılığıdır. Bu kapsamda, Kanun teklifinde de görüleceği üzere yalnızca üretim yapan kurum ve kuruluşların imalat sürecinde yeni ve pak teknolojiler kullanarak karbon ayak izini azaltması yükümlülüğü kelam hususudur. Bu noktada tıpkı eserin üretim basamağında daha az güç ve maliyetle üretilmesi kastedilmektedir. Metinden de anlaşılacağı üzere ferdî, toplumsal ve toplumsal açıdan özgürlüklerin kısıtlanmasına dair rastgele bir düzenleme, karar yahut durum kelam konusu değildir. Büsbütün kurum ve kuruluşların bilhassa eserlerin endüstrideki üretim evresinde güç verimliliği ile yeni teknolojilerin kullanılarak üretilmesi, doğal kaynakların ve etrafın korunmasından bahsedilmektedir.”