İç sesimizi nasıl yönetebiliriz? Klinik Psikolog Yasemin Meriç Kazdal yazdı

“Bunu başarabilirsin!”,
“Yine yanılgı yaptın…”,
“Daha uygununu yapmalıydın!”
Gün içinde zihnimizden geçen binlerce niyetten kimileri kulağımızda yankılanır durur.
Kimi vakit bizi yüreklendirir, kimi vakit da adım atmamıza pürüz olur. Pekala, bu iç sesler yalnızca niyet midir, yoksa hayatımıza istikamet veren görünmez bir pusula mı?

ZİHNİMİZDE KONUŞAN KİM?
Psikolojide bu sürece “içsel konuşma” denir. İç seslerimiz; geçmiş tecrübelerin, çevresel
mesajların ve ferdi öz algımızın bir harmanı olarak şekillenir. Birden fazla vakit farkında bile olmadan, kendi kendimize konuşur; kendimizi ya cesaretlendirir ya da yargılarız.
Ve bu sesin karakteri birden fazla vakit çocuklukta şekillenir.
Çocukken ebeveynlerden, öğretmenlerden ya da bakım verenlerden duyduğumuz kelamlar
zamanla içselleşir ve bizim iç sesimize dönüşür.
“Sen çok çalışkansın.” üzere olumlu bir söz, yetişkinlikte özgüvenli bir iç sesi besleyebilirken; “Zaten hiçbir şeyi yanlışsız yapamıyorsun.” üzere olumsuz sözler, bireyin zihninde yıllar uzunluğu yankılanan bir öz tenkit düzeneğine dönüşebilir.
İÇ SES HAYATIMIZI NASIL ŞEKİLLENDİRİR?
İçsel konuşmalar; bireyin kendine nasıl baktığını, neye cüret ettiğini ve hangi kararlardan vazgeçtiğini belirleyen güçlü bir etkendir. Kendini daima eleştiren biri vakitle hamasetini yitirir, adım atmaktan korkar. Kendini destekleyen biri ise güç vakitlerde bile dirayetli kalabilir.
Örneğin, yeni bir işe başvurmak isteyen biri şöyle düşünebilir: “Yeterince güzel değilim.” Ve bu iç ses, onu harekete geçmekten alıkoyar. Lakin birebir kişi iç sesini değiştirip, “Denemeye kıymet. En makûs ne olabilir?” diyebilirse, tüm hayatının tarafı değişebilir.
İşte bu yüzden iç ses yalnızca bir “düşünce” değil, tıpkı vakitte bir yol haritasıdır.
İÇ SESİMİZİ NASIL YÖNETEBİLİRİZ?
İç sesi büsbütün susturmak mümkün değil. Fakat fark etmek, dönüştürmek ve yönetmek mümkün. İşte bu süreci destekleyecek kimi teklifler:
• İç sesi fark edin
Zihniniz size nasıl konuşuyor?
Yargılayıcı mı, destekleyici mi?
O fikirleri bir dış gözle izlemeyi deneyin.
• Gerçekliği sorgulayın
Olumsuz bir niyet geldiğinde kendinize sorun:
“Bu sahiden hakikat mu, yoksa yalnızca kaygılarımın bir yansıması mı?”
• Kendinize nazik olun
Kendinizle bir arkadaşınız üzere konuşun.
Bir dostunuza asla söylemeyeceğiniz sözleri, kendinize neden söylüyorsunuz?
• Olumlu sesleri güçlendirin
Başarılarınızı hatırlayın, güçlü taraflarınızı not alın.
Bunları tekrar etmek, iç sesinizin tonunu vakitle değiştirir.
EN ÇOK DİNLEDİĞİMİZ SES: KENDİMİZ
İç sesler; benlik algımızı, duygusal dayanıklılığımızı ve kararlarımızı etkileyen görünmez rehberlerdir. Onları fark etmek ve sağlıklı bir alaka kurmak, zihinsel iyiliğimizin temel adımlarındandır.
Unutmayın, gün boyunca en çok dinlediğimiz ses kendi sesimiz. Öyleyse bu sesin nasıl konuşacağına biz karar verebiliriz.
Eğer iç sesiniz daima sizi yargılıyor, özgüveninizi sarsıyor ya da hayatınızı kısıtlıyorsa, bu döngüden çıkmak için bir ruh sıhhati uzmanından dayanak almak çok pahalı bir adım olacaktır.