Evimin altından fay hattı geçiyor mu? 45 il ve 110 ilçe deprem riski taşıyor (2025 MTA yenilenmiş diri fay haritası)
Türkiye’de sarsıntı riski taşıyan vilayetler ve canlı fay sınırları, sarsıntı riski taşıyan yerlerde oturup oturmadığını merak eden birçok kişinin gündeminde yer alıyor. Vatandaşlar, Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) ve Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından yayımlanan Türkiye Sarsıntı Tehlike Haritası İnteraktif Web Uygulaması ile oturdukları kent ve ilçelerde zelzele riski olup olmadığını kolay kolay öğrenebiliyor. Pekala, konutumun altından fay çizgisi geçiyor mu? İşte 2025 fay sınırı sorgulama ekranı.
DİRİ FAY NEDİR?
Diri fay yahut faal fay, tarihi periyotta zelzele oluşturmuş olan tüm faylara verilen isim. Yer kabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, fay olarak isimlendirilir. Fayların dirilikleri yalnızca yazılı tarihî kataloglardan değil birebir vakitte tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir.
EVİMİN ALTINDAN FAY ÇİZGİSİ GEÇİYOR MU?
Evinin altından fay çizgisi geçip geçmediğini merak eden vatandaşlar, https://tdth.afad.gov.tr/TDTH/main.xhtml adresini tıkladıktan ve e-Devlet girişi yaptıktan sonra Türkiye Zelzele Tehlike Haritası İnteraktif Web Uygulaması’na ulaşabiliyor.
FAY SINIRI SORGULAMAK İÇİN TIKLAYIN
FAY HARİTASI 3 ÖLÇEKTE SUNULUYOR
MTA, kurulduğu 1935’ten bugüne kadar sarsıntı jeolojisi ve canlı faylar hakkında bilgi üretiyor. MTA’nın 70’lerden itibaren proje bazlı yürüttüğü çalışmaların eseri birinci Türkiye Canlı Fay Haritasını 1992’de yayımladı.
Harita yayımlandığı tarihten itibaren ülkenin faal tektoniğinin anlaşılması ve sarsıntı tehlikesinin kıymetlendirilmesine yönelik her türlü bilimsel çalışma ve uygulamalarda temel bilgi kaynağını oluşturdu.
HANGİ VİLAYETLER FAY ÇİZGİSİ ÜZERİNDE?
Diri fay üzerinden bulunan vilayetler, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) üzerinden paylaşılmıştı.
Fay çizgisinde yer alan vilayetler; Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bolu, Burdur, Bursa, Bingöl, Denizli, Eskişehir, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Manisa, Muğla, Kocaeli, Konya, Osmaniye, Sakarya ve Tokat olarak açıklandı.
Harita da yer alan bilgilere nazaran, 110 ilçe de fay üzerinde bulunuyor.
DOĞU ANADOLU FAY ÇİZGİSİ HANGİ KENTLERDEN GEÇİYOR?
Doğu Anadolu Fayı, Meyyit Deniz Çatlağı’nın kuzey ucundaki Maraş Üçlü Bitişmesi ile başlayıp Kuzey Anadolu Fayı ile birleştiği Karlıova Üçlü Bitişmesi’nde kuzeydoğu tarafında son bulur. Doğu Anadolu Fay Çizgisi, Hatay, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Muş’a kadar devam ettikten sonra Erzincan’dan itibaren Kuzey Anadolu Fay Sınırı ile birleşir.
KUZEY ANADOLU FAY ZONU HER YIL KAYIYOR
Diri faylar üzerindeki sarsıntı hareketliliği sismometreler aracılığıyla takip ediliyor. Bu çalışmalar ülke genelinde Afet Acil Durum İdaresi (AFAD) Başkanlığı ile Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü tarafından yapılıyor.
Ayrıca canlı fayların üzerindeki kayma suratları ise Global Konumlama Sistemi (GPS) kullanılarak ortaya konuluyor. Bu mevzu ile ilgili araştırmalar Harita Genel Müdürlüğü ile üniversitelerin Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği kısımları tarafından gerçekleştiriliyor.
Literatürde yer alan bilgiler ışığında, Türkiye’nin en kıymetli iki canlı fay sınırından biri olan Kuzey Anadolu Fay (KAF) Zonu boyunca yıllık kayma suratının yaklaşık 17-25 milimetre, Doğu Anadolu Fay (DAF) Zonunda ise yıllık kayma suratının yaklaşık 10 milimetre bedelinde olduğu biliniyor.
