Dünyanın en zararlı besini buymuş: Kötü kolesterolü yükseltip, damarları tıkıyor

izmir haberOcak 3, 2025

9 3 dakika okuma süresi

Kolesterol lipit bir yağ çeşididir ve her beşerde bulunması gerekir. Lakin beden kolesterole gereksinim duysa da kanda çok fazla yer alması kalp hastalıkları riskinin artmasına neden olabilir. Kolesterol istikrarını sağlamak için sağlıklı beslenme biçimi büyük ehemmiyet taşır. Birtakım tükettiğiniz besinler kolesterol düzeyini yükselterek kalp ve damar hastalıklarını tetikleyebilir.

Kalp sıhhatinin kritik bir bileşeni olan kolesterol taraması çoklukla göz gerisi edilir. Kardiyologlara nazaran hayat üslubu hastalıklarının dikkatli bir halde izlenmesine karşın, sıhhatlerinin bu temel tarafını sıklıkla ihmal eden hastalar ortasında kardiyovasküler hastalıklarda tasa verici bir artış gözlemlenebiliyor.

En yaygın kolesterol meseleleri yüksek LDL kolesterol, düşük HDL kolesterol ve yüksek trigliseritlerdir. Bu sıkıntılar, tedavi edilmezse kalp krizi ve felçlere neden olabilen koroner arter hastalığı ve ateroskleroz üzere önemli kalp rahatsızlıklarına yol açabilir.

ATARDAMARDA PLAK BİRİKMESİNE YOL AÇIYOR

Kalp krizi geçiren şahısların yaklaşık %50’si 50 yaşın altında ve %15-20’si 40 yaşın altındadır. Bu istatistikler, kalp hastalığının sırf yaşlı nüfus yahut diyabet ve hipertansiyonu olan bireyler için bir telaş olmadığını vurgulamaktadır. Bu hadiselerin %90’a kadarı, diyabet ve hipertansiyon takibinin yanı sıra nizamlı kolesterol taraması da içeren uygun risk idaresiyle önlenebilir. Rutin kolesterol taraması, sıhhat hizmeti sağlayıcılarının lipid profillerini izlemelerine ve tedavi planlarını kişiselleştirmelerine imkan tanır.

“Kötü kolesterol” olarak da bilinen yüksek LDLC düzeyleri ile kardiyovasküler hastalık ortasında güzel bilinen bir ilişki olmasına karşın, kolesterol taraması rutin değerlendirmelerde sıklıkla göz arkası edilir.

Yaygın olarak “kötü” kolesterol olarak bilinen yüksek LDLC, aterosklerozun gelişiminde kıymetli bir rol oynar. Bu durum, atardamarlarda plak birikmesine yol açar, bu da kan akışını kısıtlar ve kalp krizi ve felç riskini artırır. Bu riski azaltmak için CSI, çeşitli risk kümeleri için belli LDLC gayeleri önermektedir.

Bu kılavuzlara nazaran, genel nüfus ve düşük riskli bireyler için LDLC düzeylerinin 100 mg/dL’nin altında ve HDL dışı-K düzeylerinin 130 mg/dL’nin altında tutulması önerilir.

Yüksek riskli bireyler için LDLC düzeyleri 70 mg/dL’nin altına ve HDL dışı-K düzeyleri 100 mg/dL’nin altına düşürülmelidir. Kalp krizi, anjin, felç yahut kronik böbrek hastalığı hikayesi olanlar dahil olmak üzere çok yüksek riskli kümeler için gaye LDLC düzeyleri daha da düşüktür ve 55 mg/dL’nin altındadır.

Yüksek LDLC düzeylerinin tesirli idaresi çoklukla statinler ve oral statin dışı ilaçların bir kombinasyonunu içerir. Statinler birinci basamak tedavi olmaya devam etmektedir, lakin bu kombinasyonların bile gaye düzeylere ulaşamadığı durumlarda enjekte edilebilir lipit düşürücü tedaviler önerilir. Bu ileri tedaviler, kolesterol düzeylerini düşürmede ve kardiyovasküler riski daha da düşürmede dikkate kıymet bir aktiflik göstermiştir. Şahsileştirilmiş idare yoluyla yüksek riskli hastalarda LDLC gayelerine ulaşmanın kalp hastalıklarının görülme sıklığını değerli ölçüde azalttığı gösterilmiştir.

Kolesterol taraması, yalnızca diyabet yahut hipertansiyonu olanlar için değil, herkes için çok değerlidir, zira yüksek LDLC düzeyleri rastgele bir bireyde kalp hastalığı riskini sessizce artırabilir. Sistemli taramalar erken tespit ve vaktinde müdahaleye imkan tanır ve kalp komplikasyonlarının ortaya çıkmadan evvel önlenmesine yardımcı olur. Sıhhat profesyonelleri, tüm bireyler için rutin kolesterol denetimlerini teşvik ederek, insanların kalp sıhhatlerini denetim altına almalarını, LDLC düzeylerini yönetmelerini ve kardiyovasküler hastalığın genel yükünü azaltmalarını sağlayabilir.

Kolesterolü istikrarda tutmak kalp ve damar hastalıklarını önlemek için sistemli ve sağlıklı bir beslenme alışkanlığı geliştirmeniz gerekir. Beden sıhhatini müdafaanın en temel adımında istikrarlı beslenme yer alıyor. Kimi besinler kolesterolü dengelerken kimileri da berbat kolesteolün yükselmesine yol açıyor. Pekala, kolesterolü yükselten besinler nelerdir?

KOLESTEROLÜ YÜKSELTEN BESİNLER

Kolesterol seviyesini düşürmek için kolesterol açısından güçlü yiyeceklerden kaçınmak gerekir. Yumurtanın sarısı, hayvansal yağlar, sakatatlar, işlenmiş şarküteri eserleri, margarin, trans yağlı yiyecekler, mayonez, kırmızı et üzere besinler kolesterolü yükselten besinler ortasındadır.

Kolesterolün düşürülmesi ve kalori ölçüsünün azaltılması açısından kepekli ekmek tüketilmesi beslenme önerisi olarak tavsiye edilir.

Fındık ve ceviz üzere besinlerin çok fazla tüketilmesi kolesterolü düşürmek için yardımcı olmaz. Yeniden de fındık, ceviz üzere kuruyemişlerin muhakkak ölçülerde tüketilmesi tavsiye edilir. Bilhassa günde 2-3 adet ceviz yemenin kolesterol üzerine olumlu tesirleri olduğu söylenebilir.

Meyve ve zerzevatları ise kesinlikle kâfi ölçülerde tüketmek gerekir. Olağan beslenme nizamında de meyve ve sebzelerin rolü büyüktür. Beyaz et, balık, hindi eti tüketmek kolesterolü istikrarda tutmak için tüketilebilir. Tuz kolesterolü yükseltmez. Direkt bir teması yoktur ancak çok fazla tuz tüketen şahısların tansiyonlarında bir yükselme görülebilir. Tansiyonu yüksek olan bireylerde bir de kolesterol yüksek olursa kalp ve damar hastalıkları için risk faktörleri artış gösterir.