Dünya rekor sıcaklarla kavruluyor: Sebebi “Isı kubbesi” mi?
Avrupa, tarihinin en sıcak Haziran ve Temmuz başlangıçlarından birini yaşıyor. Çok sıcaklar, yalnızca günlük hayatı değil, sıhhat, etraf ve güç altyapısını da önemli biçimde etkiliyor.
İSPANYA’DA REKORLAR KIRILDI
İspanya’nın meteoroloji servisi Aemet’e nazaran ülke, El Granado kasabasında sıcaklık 46 dereceye ulaşarak Haziran ayı ulusal rekorunu kırdı. Birinci Temmuz gecesinde İber Yarımadası’nda kimi yerlerde sıcaklık 43 dereceyi aştı. Sevilla’da gece sıcaklığı 28 derece ölçüldü. Aemet, Perşembe’den itibaren süreksiz bir serinleme beklendiğini bildirdi.
PORTEKİZ 46,6 DERECE
Portekiz’de Mora kasabasında sıcaklık 46,6 derece ölçülerek Haziran ayı için ülke rekoru kırıldı. Lisbon yakınlarındaki kıyılar dolup taşarken, çok sıcaklar nedeniyle tarım çalışanlarının çalışma saatleri öğlenden sonra 2’de bitiriliyor. Yetkililer, güneş altında kalmanın tehlikelerine dikkat çekti.
İNGİLTERE’DE EN SICAK HAZİRAN
İngiltere’de Haziran ayı ortalama sıcaklığı rekor kırdı. Ülke genelinde ise Haziran ayı, kayıtların tutulmaya başlandığı 1884’ten bu yana en sıcak ikinci Haziran olarak kayda geçti. Londra St James’s Park’ta sıcaklık 34,7 dereceye kadar çıktı. Wimbledon tenis turnuvası, 32,9 derece ile en sıcak açılış gününü yaşadı.
FRANSA’DA OKULLAR TATİL EDİLDİ, EYFEL KULESİ KAPATILDI
Fransa’da sıcak hava dalgası Paris ve etrafında kırmızı alarm düzeyine ulaştı. Paris Orly Havalimanı’nda hava 37,6 derece ölçülürken, ülke genelinde 1.800’den fazla okul ve kolej çok sıcaklar nedeniyle kapatıldı. Eiffel Kulesi’nin doruğu, çok sıcak nedeniyle ziyaretçilere kapatıldı. Ayrıyeten ülkedeki kimi nükleer reaktörler, ısınan ırmak sularına sıcak su salınımı ekosistemi tehdit ettiği için kapatıldı.
İTALYA’DA ÇALIŞMAYA SICAK ENGELİ
İtalya’nın 21 kentinde en yüksek düzeyde sıcaklık uyarısı verildi. Floransa 38,9 derece, Cagliari 38,6 dereceyi gördü. Toskana’da hastane müracaatları yüzde 20 arttı. Lombardiya bölgesinde ise inşaat, tarım ve yol çalışmalarına öğlen 12:30 ile 16:00 ortasında ara verilmesi kararı alındı.
YUNANİSTAN’DA ORMAN YANGINLARI
Yunanistan’da sıcaklıklar günlerdir 40 dereceye yaklaşıyor. Başşehir Atina yakınlarındaki kıyı kasabalarında çıkan orman yangınları nedeniyle tahliyeler gerçekleşti, birtakım konutlar kullanılamaz hale geldi.
ALMANYA’DA IRMAK DÜZEYİ DÜŞTÜ, KARGO NAKLİYATI KISITLANDI
Almanya’da sıcaklıkların 38 dereceye kadar çıkacağı öngörülüyor. Yüksek sıcaklıklar Ren Nehri’nin düzeyini düşürdü, bu da kargo nakliyatını kısıtlayarak maliyetleri artırdı.
GÜNEY KORE VE JAPONYA’DA DA REKOR KIRILDI
Seul merkezli Kore Meteoroloji Yönetimi’nin (KMA) açıklamasına nazaran Güney Kore’de geçen ay en yüksek günlük ortalama sıcaklık yaşandı.
Ülke genelinde, 28-30 Haziran’da rekor seviyede ortalama günlük sıcaklığın kaydedildiği, böylelikle kayıtların tutulmaya başlandığı 1904 yılından bu yana en yüksek ortalama sıcaklığa ulaşıldığı belirtildi.
Japonya Meteoroloji Ajansı (JMA) açıklamasına nazaran, ülke genelinde haziranda 1898’den beri aylık en yüksek sıcaklık ortalaması kayda geçti.
Buna nazaran geçen ayki sıcaklık ortalaması, 1991-2020 ortası kayda geçen genel aylık sıcaklık ortalamasından 2,3 derece daha yüksek oldu.
Ülkenin başşehri Tokyo’da Temmuz 2024’te 120’den fazla kişi sıcak çarpması kaynaklı hayatını kaybetmişti.
DENİZLER DE KAVRULUYOR
Akdeniz’de deniz suyu sıcaklıkları, mevsim normallerinin 9 derece üzerinde. Bu durum, karadaki sıcaklıkları da artırıyor; istilacı aslan balığı üzere cinsler süratle yayılıyor, Alp buzulları ise rekor süratte eriyor.
SICAKLIKLARIN SEBEBİ “ISI KUBBESİ” Mİ?
Bilim beşerlerine nazaran bu can alan, bunaltan sıcakların sebebi “ısı kubbesi” olarak isimlendirilen hava olayı.
Bu sistem, tıpkı bir tencerenin kapağı üzere davranarak, yer düzeyindeki sıcak havayı adeta hapsediyor. Isınan hava atmosferde yükseliyor fakat artan hava basıncı tarafından tekrar yeryüzüne gerçek itiliyor. Aşağı sıkıştırılan hava bu formda daha da ısınıyor. Ortaya çıkan “ısı kubbesi” bulutları da uzaklaştırıyor. Açık ve güneşli hava, ısının daha da artmasına yol açıyor. Çok sıcak sebebiyle kuruyan toprak da ısınmaya daha meyilli oluyor. Isı kubbesi altındaki bölgelerde gece de hava sıcaklığı da 20 derecenin üzerinde oluyor. Bu durum da “tropik gece” deniyor. Soğuk hava cephesinin yokluğunda durum bir kısır döngü halinde devam ediyor.
