Çok su içmek faydalı mı? Harvardlı doktor ”Beyin ödemi yapabilir” diyerek uyardı
Gastroenterolog Dr. Saurabh Sethi, aşırı su içmenin beyin içinde su birikmesine neden olabilen ‘hiponatremi’ durumunu tetikleyebileceğini belirterek uyarıyor.
Harvardlı tabip, bu durumun çoklukla bedenin elektrolit istikrarının, bilhassa de sodyum düzeyinin düşmesiyle ortaya çıktığını belirtiyor.
Su zehirlenmesi durumunda, çok su bedendeki elektrolitleri, bilhassa sodyumu seyreltir. Bu da potansiyel olarak daha fazla dehidratasyona yol açabilir. Dr. Sethi, bu durumu önlemek için suyun içine elektrolit tozu yahut bir tutam tuz eklemeyi öneriyor.
Hiponatremide olağan kan sodyum düzeyi, ekseriyetle 135-145 mmol/L aralığındadır. Hiponatremi, bu pahanın altına, bilhassa 135 mmol/L’nin altına inildiğinde ortaya çıkar. Hiponatremi, bedende sıvı istikrarının bozulmasına, hücrelerde şişmeye ve çeşitli klinik semptomlara yol açabilir.
HİPONATREMİ NEDEN OLUR?
Hiponatremi, çeşitli nedenlerle gelişebilir. En önemli sebepleri şunlardır:
Fazla su tüketimi (Polidipsi): Beden çok ölçüde su aldığında, sodyum seyrelebilir ve hiponatremi gelişebilir. Bu durum, “su zehirlenmesi” olarak da bilinir.
Su kaybı ve tekrar ikame edilememesi: Uzun vadeli kusma, ishal, çok terleme üzere sıvı kaybı durumlarında, beden kâfi ölçüde sodyum almıyorsa hiponatremi gelişebilir.
İlaçlar: Diüretikler (idrar söktürücüler) ve birtakım antidepresanlar, antipsikotikler üzere ilaçlar hiponatremiye neden olabilir. Diüretikler, böbreklerden suyun atılmasını artırarak sodyum düzeyinin düşmesine yol açabilir.
Kronik hastalıklar: Kalp yetmezliği, böbrek hastalıkları, karaciğer sirozu üzere durumlar da hiponatremiye yol açabilir. Bu hastalıklarda bedende sıvı birikimi meydana gelir ve sodyum istikrarı bozulabilir.
SIADH: Antidiüretik hormonun (ADH) çok salınımı, böbreklerin fazla su tutmasına neden olabilir ve bu da hiponatremiye yol açabilir.
HİPONATREMİ BELİRTİLERİ
Hiponatremi, sodyum düzeyindeki düşüşe bağlı olarak beyin işlevlerini etkileyebilir. Bu belirtiler sıklıkla hafif, orta yahut şiddetli olabilir ve şu semptomları içerebilir:
- Baş ağrısı
- Bulanıklık
- Kas güçsüzlüğü yahut kasılmalar
- Yorgunluk
- İştah kaybı
- Nöbetler
- Bilinç kaybı yahut komaya kadar ilerleyen durumlar
Şiddetli hiponatremi, acil tıbbi müdahale gerektirir ve tedavi edilmezse önemli komplikasyonlara yol açabilir.
HİPONATREMİ TEDAVİSİ
Sıvı kısıtlaması: Fazla su içmek hiponatremiyi kötüleştirebilir. Bu nedenle, sıvı alımının sınırlanması gerekebilir.
Sodyum desteği: Şayet hiponatremi şiddetliyse, damar yoluyla sodyum içeren sıvılar verilebilir. Fakat, bu tedavi dikkatlice yapılmalıdır zira sodyumun süratle artırılması, beyin ödemine yol açabilir.
Altta yatan hastalıkların tedavisi: Kalp yetmezliği yahut böbrek hastalıkları üzere altta yatan hastalıklar tedavi edilmelidir. Ayrıyeten, diüretik yahut öteki ilaçlar kesilebilir yahut değiştirilebilir.
Antidiüretik hormon tedavisi: Şayet hiponatremi, çok ADH salgılanmasından kaynaklanıyorsa, bu hormonun tesirini engelleyen tedaviler uygulanabilir.
