Bizans döneminde stratejik bir konuma sahipti: ‘Gavurhisarı’ onarılmayı bekliyor
ÇOMÜ Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Koçyiğit, Troas ve Mysia bölgelerini birbirine bağlayan antik yolların üzerindeki kıymetli denetim merkezlerinden biri durumunda olan ve bugünkü Atikhisar Barajı’nın çabucak kıyısında yer alan Atikhisar Kalesi’nin Bizans İmparatorluğu periyodunda stratejik bir pozisyona sahip olduğunu belirtti.
Kalenin atıl bir halde ve geçtiğimiz yıllarda yaşanan yangınlardan etkilenmiş durumda olduğunu söyleyen Doç. Dr. Oğuz Koçyiğit, “Önemli tarihi bir geçmişe sahip kalenin korunarak gelecek nesillere aktarılması ve Çanakkale turizmine kazandırılması için daha somut adımlar atılması gerekiyor” dedi
”BİZANS PERİYODUNDA DEĞERLİ BİR ASKERİ ALAN”
Atikhisar Kalesi’nin vaktinde değerli bir Bizans kalesi pozisyonunda olduğunu belirten Doç. Dr. Koçyiğit, şu ifadeleri kullandı:
“Kale, Çanakkale’ye ulaşan vadileri, stratejik pozisyonundaki yolları kesen bir pozisyonda yer alıyor ve Bizans periyodunda kıymetli bir askeri alan.
Hepimizin hafızalarında taze olan yıkıcı ve üzücü bir yangın sonrası büyük bir tahribat gördü. Lakin, yakın vakitte yaptığımız gözlemlerde, Kale ve etrafının tekrar eski tabiatına kavuşmaya başladığını gözlemledik. Bunlar hoş gelişmeler lakin çok daha ötesinde burada bilhassa tespit, belgeleme, müdafaa, etraf düzenlemesi ve natürel ki kalenin Çanakkale kültür ve turizmine kazandırılması için daha somut adımlar atılması gerekiyor. Zira burası Çanakkale’mizin çabucak 10 kilometre kadar yakınında, değerli bir tarihi yerleşim alanı.”
Atikhisar Kalesi’nin Çanakkale’ye yeni bir arkeolojik destinasyon noktası oluşturabileceğini belirten Koçyiğit, kelamlarına şu halde devam etti:
“Buraya vakit zaman piknikçiler ve doğasever ziyaretçiler geliyor. Fakat ne yazık ki bunlar alanı bilinçsizce geziyorlar ve duvarlara ya da surlara çıkıyorlar. Kalenin çeşitli yapıları üzerinde geziyorlar. Bunlar sonra derece tehlikeli hem can hem mal güvenliği için. Bir an evvel somut adımlar atılarak Atikhisar Kalesi ve etrafında çevre düzenlemelerin yapılması, bilgi levhalarını yerleştirmesi, tahminen de burası için bir ören yeri, sit alanı statüsü kazandırılması gerekiyor.”
Halk ortasında ‘Gavurhisarı’ olarak bilinen, kent merkezine 6 kilometre uzaklıktaki Atikhisar Kalesi, Çanakkale-Çan yolu üzerine bulunuyor. 40 metre yükseklikte büyük bir ana kaya üzerine inşa edilmiş olan kalenin girişi kuzey taraftandır, doğu ve batı kısmı dik kayalıktır. İç içe iki kısımdan meydana gelen kalenin iç kısımdaki kısmı yüksek bir kayanın üstü düzleştirilerek iskan edilmiş.
Yüksek kısmında vadiyi gözetleyen kuleler bulunuyor. Burada iki kısımlı bir sarnıç yapısı kalıntısı ve ortasındaki boşlukta temel kalıntıları mevcut. Aşağı kısımda bulunan dış duvarın kuzeybatı kısmındaki sur duvarları kısmen korunmuş durumda.
Kalenin duvarları moloz taş ve kireç harçlı gereç ile yapılmış. Geç Roma ya da erken Bizans devri özellikleri göstermekle birlikte, kale içinde ve eteklerinde MÖ 6. yüzyıldan başlayarak MS 10. yüzyıla kadar kesintisiz devam eden bir iskana sahip. Ayrıyeten, kalenin kuzeyinde bulunan zirve üzerinde yaklaşık 2 metre yükseklikte bir tümülüs kalıntısı bulunuyor.
Çanakkale Boğazı’ndan geçerek iç Troas ve Mysia bölgelerini birbirine bağlayan antik yolların üzerinde bulunan denetim merkezlerinden biri durumundaki kale, Sarıçay vadisinin denetimini ve güvenliğini sağlaması açısından da kıymetli bir pozisyona sahip.
