Bir ilin toprağından tuz fışkırıyor: Dünyanın en saf tuzları arasına girdi
Çankırı’da 35 milyon yıl evvel oluşan kaya tuzu blokları ile Türkiye’nin tuz muhtaçlığının kıymetli bir kısmı karşılanıyor. Yapılan akademik araştırmalar sonucunda dünyanın en saf tuzları ortasına giren Çankırı tuzu, hem iç piyasada hem de yurt dışından büyük ilgi görüyor.
Çankırı’da yeryüzüne çıkan tuz kayaları ise kentin sahip olduğu tuz rezervinin büyüklüğünü gösteriyor. 400 ila bin metre kalınlıkta tuz rezervlerinin bulunduğu Çankırı’da yaşanan jeolojik hareketlerle gün yüzüne çıkan tuz kayaları gözle görülebiliyor.
Çankırı tuzu ile ilgili bilimsel araştırmalar yapan Çankırı Karatekin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Besin Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun, oluşan kırıklar sebebiyle yerin birkaç yüz metre altında olan tuz kayaçlarının vakitle üst gerçek hareket ettiğini ve toprak üzerine çıktığını söyledi.
Çankırı tuzunun milyonlarca yıl evvel deniz suyundaki tuzun kuruması ile oluştuğunu söyleyen Ercoşkun, “Bu bölgede kuzeyden güneye ve güneyden kuzeye gerçek bir basınç oluşmasından ötürü kırık gerçekleşmiş. Bu kırığın doğal sonucu olarak yerin birkaç yüz metre altında olan tuz kayaçları üste gerçek hareketlendi. Bu hareketlenmenin doğal bir sonucu olarak yeryüzüne en yakın tuz madenleri ortaya çıktı. Çankırı tuzu 35 milyon yıl evvel oluşmaya başladı. Bu oluşum sırasında bilhassa yaz aylarında süratli bir buharlaşma sebebiyle deniz suyundaki tuz kurudu ve beyaz katmanlar halinde oluştu. Kış mevsimlerinde ise deniz tabanına kil birikerek siyah bölgeleri oluşturdu. Bugün tuz blokları, 400 metre ila bin metre ortasındaki bir kalınlığın gün yüzüne çıkmış halidir” dedi.
“TUZ ÇANKIRI KAVUNUNU TATLANDIRIYOR”
Çankırı’daki tuz yataklarının yeryüzüne çok yakın olduğuna dikkat çeken Ercoşkun, “Bu bölgede tuzun yüzeye çok yakın bulunması ve bu tuzun yüzey suları ile birlikte yıkanması sonucu bölgedeki akarsular, neredeyse doymuş tuzlu halinde akmaktadır. Yerin altına inen sular, yerin altındaki tuz ile buluşarak tuzu alıp yeryüzüne taşıyorlar. Bu bölgede buna bağlı olarak bitkisel bir gelişim ve tarım hayli güç.
Ürünlerin hasadı ve kalitesi daha düşük olabilir. Bu bölgedeki bitkilerin kendini tuza karşı koruyabilmeleri için bitki öz sularındaki unsur konsantrasyonunu arttırmaları gerek. Bu durum ise Çankırı kavununda direkt doğruya çeşitli şekerlerin oluşmasıyla karşımıza çıkıyor. Çankırı ve bölgesinde tuzlu topraklarda yetişen kavunlar bu sebeple biraz daha tatlı, kokulu ve lezzetli olabiliyorlar” diye konuştu.
