Bilim insanları açıkladı: Erken demansa neden olan alışkanlık
2023 yılında yayımlanan kapsamlı bir araştırma, erken yaşlarda başlayan demansın nedenlerine ait datalar sundu. Araştırmada, İngiltere’de yaşayan 65 yaş altı 356 binden fazla kişinin sıhhat ve hayat şekli bilgileri tahlil edildi.
Daha evvel yapılan çalışmaların birden fazla genetik faktörlere odaklanırken, bu çalışma erken yaşlarda başlayan demans riskini artıran 15 farklı ömür biçimi ve sıhhat faktörünü ortaya koydu.
Çalışmaya nazaran düşük sosyoekonomik durum, toplumsal izolasyon, işitme kaybı, felç, diyabet, kalp hastalığı ve depresyon üzere faktörler, genç yaşta demans riskini artırıyor. Ayrıyeten D vitamini eksikliği ve karaciğerin iltihap cevabı olarak ürettiği C-reaktif proteinin yüksek düzeyleri de risk faktörleri ortasında yer alıyor. Alzheimer hastalığıyla ilişkilendirilen ‘ApoE 4’ gen varyantlarına sahip şahıslarda de genç yaşta demans riski görülebiliyor.
Hollanda’daki Maastricht Üniversitesi’nden nörobilimci Stevie Hendriks çalışmaya ait, “Sebebin çoklukla genetik olduğu varsayılıyor ama birçok kişi için sebebin tam olarak ne olduğunu bilmiyoruz. Bu nedenle bu çalışmada öteki risk faktörlerini de araştırmak istedik” açıklamasında bulundu.
Araştırmanın sonuçları, direkt neden-sonuç bağlantısı kanıtlamasa da erken yaşlarda başlayan demans hakkında daha net bir tablo sunuyor. Uzmanlar, değiştirilebilir risk faktörlerine odaklanılarak demansın yalnızca yönetilmesi değil, önlenmesi için de umut verici adımlar atılabileceğini öngörüyor.
