Ay’ın gizemli geçmişi: Manyetik alanıyla ilgili yeni keşif!
Ay ile ilgili yapılan araştırmalar Dünya’nın uydusuna dair yeni ipuçları sunmaya devam ediyor.
Son olarak Çin’in Ay’dan getirdiği örnekler, uydunun düşündüğümüzden daha uzun mühlet manyetik bir muhafaza kalkanına sahip olduğunu ortaya koydu.
3 MİLYAR YIL ÖNCESİNE DAYANAN DELİLLER
Çin’in Ay’dan örnek getiren uzay araçları, uydunun geçmişine ışık tutmaya devam ediyor. Chang’e-6 aracıyla toplanan ve Ay’ın karanlık yüzünden getirilen örnekler, 2,8 milyar yıl evvel Ay’ın manyetik alanının yine güçlendiğini ortaya koymuştu.
2 MİLYAR YIL EVVEL ZAYIF BİR MANYETİK ALANI VARMIŞ
Ancak yeni bir çalışmada, 2020 yılında Chang’e-5’in topladığı örneklerin tahlili, bu tarihin daha da yakın bir periyodu işaret ettiğini gösterdi. Hakemli Science Advances mecmuasında yayımlanan çalışmaya nazaran, Ay’ın iki milyar yıl evvel dahi zayıf bir manyetik alanı olduğu belirlendi.
MİNİK KAYA KESİMLERİNDE KAPALI
Çin’in Chang’e-5 aracı tarafından getirilen bazalt örnekleri üzerinde yapılan incelemelerde, 3-8 milimetre uzunluğunda ve 0,3 gram tartısındaki dokuz kaya kesimi kullanıldı. Bu örnekler, oluşum devirlerindeki manyetik alanın kaydını tutuyordu. Araştırmacılar, bu kayaların yaklaşık iki milyar yıl evvel oluştuğunu tespit etti.
Analizler sonucunda Ay’ın manyetik alanının o periyotta 2-4 mikrotesla gücünde olduğu belirlendi. Karşılaştırmak gerekirse, Dünya’nın bugünkü manyetik alanı yaklaşık 30 mikrotesla gücünde.
NE İŞE YARIYORDU ?
Uzmanlar, bu zayıf manyetik alanın bile Ay’ın yüzeyini güneş radyasyonundan koruyabileceğini ve su üzere uçucu bileşiklerin tutulmasına yardımcı olabileceğini söylüyor.
MIT’den Benjamin Weiss, bu uzun ömürlü manyetik alanın Ay çekirdeğinin kristalleşmesi ya da çekirdekle manto ortasındaki etkileşimler üzere olaylarla temaslı olabileceğini söz ediyor.
Ay’ın Sıcak ve Etkin Çekirdeği
Çalışmanın ortak müellifi, Pekin Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü’nden Ross Mitchell, “Ay’ın çekirdeğinde oluşan bu manyetik alan, derindeki iç kısmının hâlâ sıcak ve etkin olduğunu gösteriyor” diyor. Mitchell ayrıyeten, bu bulgunun Ay’daki geç periyot volkanizmayı açıklayabileceğine dikkat çekiyor.
