Ahit Sandığı nedir, nerede? Ahit Sandığı ile ilgili teoriler

Ahit Sandığı, dini ve tarihi kaynaklarda değerli bir kutsal emanet olarak kabul edilen, özel tasarlanmış bir sandıktır. Yahudi, Hristiyan ve İslam inançlarında farklı biçimlerde yer alır ve çoklukla “Antlaşma Sandığı” yahut “Ark of the Covenant” olarak da bilinir. Ahit Sandığı yahut Mukavele Sandığı ya da İslam’da geçen ismiyle Tâbutu Sekîne, Çıkış Kitabı’nda kelamı geçen On Emir’in yazılı olduğu iki yepyeni taş tableti barındıran, kapaklı ve altın kaplamalı ahşap bir sandıktır. İbraniler’in Yeni Ahit kitabına nazaran, sandığın içinde tıpkı vakitte Harun’un asası ve bir tencere man meyvesi bulunuyordu.

Kur’ân-ı Kerîm’de ahid sandığından, Tâlût’un kral oluşu sebebiyle bahsedilmektedir. Peygamberleri tarafından, uzun müddettir İsrâiloğulları’nın elinde bulunmayan tâbûtun geri geleceği, bunun da Tâlût’un krallığına alâmet olacağı bildirilmiştir. Ayrıyeten sandıkta Allah’tan bir sekîne ile Mûsâ ve Hârûn ailesinin geriye bıraktıklarından birtakım şeyler bulunduğu ve sandığı meleklerin taşıdığı söz edilmiştir (bk. el-Bakara 2/248). Bu âyette geçen tâbût, sekîne, “Mûsâ ve Hârûn ailesinden geriye kalanlar”a (bakıyye) dair tefsirlerde birbirinden farklı pek çok rivayet vardır (bk. Abdullah Aydemir, s. 205-210). Lakin Kur’an’da ve hadislerde bunlarla ilgili rastgele bir açıklama mevcut değildir.

Bugün museviler, Tevrat tomarlarının koruma edildiği dolaba ahid sandığı demekte ve Tevrat’a gösterdikleri saygıyı buna da göstermektedirler. Hıristiyanlık’ta ise ahid sandığı, kilise babaları (bk. ÂBÂ) tarafından Hz. Îsâ’nın sembolü olarak yorumlanmıştır.

AHİT SANDIĞI NEREDE?

Ahit Sandığı’nın günümüzde nerede olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Tarih boyunca birçok teori ortaya atılmış, lakin sandığın akıbeti hala gizemini korumaktadır. Ahit Sandığı’nın kaybolmasıyla ilgili en yaygın teoriler şunlardır:

1. Etiyopya Teorisi

En tanınan argümanlardan biri, Ahit Sandığı’nın Etiyopya’nın Aksum kentindeki Aziz Meryem Sion Kilisesinde saklandığı tarafındadır.

Etiyopya Ortodoks Kilisesi, sandığın burada bulunduğunu sav eder, lakin sadece makul bir rahibin sandığı görmesine müsaade verildiği için bu argüman kanıtlanamamıştır.

2. Yeraltı Geçitleri Teorisi

Bazı araştırmacılar, Ahit Sandığı’nın Kudüs’teki Tapınak Zirvesi’nin altındaki kapalı tünellerde saklandığını öne sürmektedir. Lakin bölgenin dini ve siyasi hassasiyeti nedeniyle kapsamlı hafriyat çalışmaları yapılamamıştır.

3. Mısır Teorisi

Bir diğer teoriye nazaran, Ahit Sandığı İsrailoğulları tarafından Mısır’a kaçırılmış ve Tannis kentinde saklanmıştır. Bu teori bilhassa tanınan kültürde sıkça işlenmiştir (örneğin Indiana Jones: Kutsal Hazine Avcıları filmi).

4. Roma Yağması Teorisi

MS 70 yılında Roma İmparatorluğu’nun Kudüs’ü işgali sırasında Tapınak’taki kutsal emanetlerin Roma’ya götürüldüğü sav edilir. Bu görüşe nazaran sandık, Roma İmparatorluğu’na ilişkin yapıtların saklandığı yerlerde olabilir.

5. Saklı Muhafaza Teorisi

Bazı araştırmacılar, sandığın Süleyman Mabedi’nin yıkılmadan evvel gizlice saklandığını ve hâlâ keşfedilmeyi beklediğini savunur.

Ahit Sandığı’nın bugüne kadar kesin olarak nerede olduğuna dair bir ispat bulunamamıştır. Bu belirsizlik, sandığı tarihî ve arkeolojik açıdan en büyük gizemlerden biri haline getirmiştir.