Çin’de endişe yaratan HMPV virüsü: Covid kısıtlamaları yeniden uygulanacak mı?
Çin’de teneffüs yolu virüsü hadiselerinde artış yaşandığına dair haberler, Covid-19 pandemisinin yaklaşık beş yıl evvelki başlangıcını hatırlatıyor.
Ancak tıbbi uzmanlara nazaran, yüzeydeki benzerliklere karşın bu durum çok farklı ve çok daha az kaygı verici.
Çin’deki hadiselerin, hekimler tarafından HMPV olarak bilinen insan metapnömovirüsü enfeksiyonları olduğu bildiriliyor.
İşte şimdiye kadar HMPV virüsüyle ilgili tüm bilinenler:
HMPV NEDİR?
HMPV, her yıl dünya genelinde dolaşan ve teneffüs yolu hastalıklarına neden olan birkaç patojenden biridir.
HMPV hayli yaygındır o denli ki birçok kişi çocukken bu virüse yakalanır ve hayatları boyunca birkaç kere enfekte olabilir.
Soğuk havanın uzun sürdüğü ülkelerde HMPV, grip üzere yıllık bir mevsime sahip olabilir.
Ekvatora daha yakın bölgelerde ise yıl boyunca daha düşük düzeylerde dolaşır.
COVID’E BENZERİ BELİRTİLER GÖSTERİR
HMPV, öksürük, ateş, burun tıkanıklığı ve hırıltılı teneffüs gibi grip ve Covid’e benzeri belirtiler gösterir.
Çoğu HMPV enfeksiyonu, soğuk algınlığına emsal hafif belirtiler gösterir.
Ancak önemli olaylar bronşit yahut zatürreye yol açabilir, bilhassa bebekler, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler için.
Astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) yahut amfizem üzere evvelce var olan akciğer rahatsızlıkları olan hastalar, daha önemli sonuçlar açısından daha yüksek risk altındadır.
Yüksek gelirli ülkelerde virüs nadiren ölümcül olurken, sıhhat sistemlerinin zayıf olduğu ve nezaretin yetersiz olduğu düşük gelirli ülkelerde vefatlar daha yaygındır.
BU VİRÜS NE KADAR MÜDDETTİR VAR?
Virüs 2001 yılında tanımlanmıştır, lakin araştırmacılara nazaran insanlarda en az 60 yıldır dolaşmaktadır.
Yeni olmamasına karşın, grip, Covid yahut RSV kadar tanınmamaktadır.
Bunun bir nedeni, yalnızca doğrulanmış hadiseler hastaneye yattığında isminin gündeme gelmesidir.
Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi’nden çocuk enfeksiyon hastalıkları profesörü Dr. Leigh Howard, “Kliniğe has belirtileri başka viral hastalıklardan ayırt etmek hakikaten zordur ve HMPV için Covid, grip yahut RSV’de yaptığımız üzere rutin testler yapmıyoruz. Bu nedenle birçok enfeksiyon tanınmıyor ve teneffüs yolu hastalıklarından rastgele birine bağlanıyor.” dedi.
HMPV NASIL BULAŞIR?
Virüs, temel olarak öksürme yahut hapşırma yoluyla yayılan damlacıklar yahut aerosollerle, enfekte bir şahısla direkt temas yoluyla ya da kontamine yüzeylere maruz kalma yoluyla bulaşır yani beşerler soğuk algınlığı, grip yahut Covid’i nasıl kapıyorsa HMPV’yi de birebir biçimde kapar.
BİR AŞI YAHUT TEDAVİ VAR MI?
HMPV’ye karşı bir aşı bulunmamaktadır. Lakin RSV için bir aşı mevcuttur ve her iki virüsü de tek bir aşıyla koruyabilecek bir aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir.
HMPV için özel bir antiviral tedavi yoktur; tedavi semptomların yönetilmesine odaklanır.
ÇİN BU MEVZUDA NE DİYOR?
Çinli yetkililer, HMPV hadiselerinin arttığını kabul etmekle birlikte, virüsün bilinen bir patojen olduğunu ve büyük bir tasa kaynağı olmadığını vurguladı.
Covid-19’a neden olan koronavirüs yeni bir patojendi, bu nedenle insanların bağışıklık sistemleri ona karşı savunma geliştirmemişti.
27 Aralık’ta Çin Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi tarafından düzenlenen bir basın toplantısında, merkezdeki Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Yöneticisi Kan Biao, 14 yaş ve altındaki çocuklarda HMPV olaylarının arttığını söyledi.
Artışın bilhassa Kuzey Çin’de dikkat alımlı olduğunu belirtti.
Ayrıca grip olaylarının da arttığını tabir etti.
Resmi Çin bilgilerine nazaran, HMPV hadiseleri Aralık ortasından bu yana hem ayakta tedavi hem de acil servis olaylarında artış göstermiştir.
Xinhua Haber Ajansı’na göre, kimi ebeveynler ve toplumsal medya kullanıcıları virüse aşina değildi ve çevrimiçi olarak tavsiye arıyorlardı; ajans, sık sık ellerin yıkanması ve kalabalık yerlerden kaçınılması üzere olağan tedbirleri önerdi.
DÜNYA SIHHAT ÖRGÜTÜ NE DİYOR?
Dünya Sıhhat Örgütü virüsle ilgili rastgele bir kaygı söz etmedi.
DSÖ sözcüsü Dr. Margaret Harris, Çinli yetkililerden alınan haftalık raporların öngörülebilir bir olay artışı gösterdiğini belirtti.
Harris, “Beklendiği üzere, Kuzey Yarımküre kışı boyunca, mevsimsel grip, RSV ve insan metapnömovirüsü de dahil olmak üzere akut teneffüs yolu enfeksiyonlarında aylar ortası artış gözleniyor.” dedi.
ENDİŞELENMELİ MİYİZ?
Çin’den gelen raporlar, Covid pandemisinin birinci, baş karıştırıcı günlerini anımsatıyor ve DSÖ, o salgının kökenleri hakkında daha fazla bilgi paylaşması için Çin’i hala teşvik ediyor.
Ancak mevcut durum kıymetli açılardan farklı.
Covid, hayvanlardan insanlara geçen ve daha evvel bilinmeyen bir virüstü.
HMPV ise düzgün araştırılmış bir virüstür ve test kapasitesi yaygındır.
Dünya genelinde bu virüse karşı yaygın bir bağışıklık vardır; Covid için bu türlü bir durum yoktu.
Şiddetli bir HMPV dönemi hastane kapasitesini bilhassa çocuk hastanelerini zorlayabilir, fakat tıbbi merkezleri felç etmez.
COVID KISITLAMALARI TEKRAR UYGULAMAYA KONULDU
Daily Star’ın bildirdiğine nazaran, Covid-19 ile birebir semptomları gösteren HMPV global tasalara yol açarken bir ülke Covid kısıtlamalarını yine uygulamaya koydu.
DÜNYADAN HMPV VAKALARI
Çin hastalık salgınını denetim altına almak için gayret ederken, Hindistan’ın Karnataka eyaleti de harekete geçti.
Hindistan hükümeti, üç teneffüs yolu hastalığı hadisesinin bildirilmesinin akabinde, HMPV belirtileri gösteren şahıslara halka açık yerlerden kaçınmalarını ve kalabalık alanlarda maske takmalarını tavsiye ediyor.
CDC’nin en son bilgilerine göre, Çin’de Aralık ayının son haftasında yaklaşık 300 kişinin müspet test sonucu rapor edildi.
ABD ise Çin’deki olayları dikkatle takip ettiğini lakin bunların şu anda ABD’de kaygı kaynağı olmadığına inandığını söyledi.
Ayrıca ne Çinli yetkililer ne de Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) bu evrede bir acil durum ilan etmedi.
