Mavi dil hastalığı nedir, bulaşıcı mı? Mavi dil hastalığı belirtileri
Mavi lisan ya da Blue tongue, Culicoides cinsi sokucu sinekler ile nakledilen, sığır, koyun, keçi ve deve üzere evcil hayvanlar ile kimi yabani gevişgetirenlerde görülen ve konjesyon, ödem, hemoraji ile karakterize bir enfeksiyondur.
Hastalığa yol açan patojen Reoviridae ailesinin Orbivirus cinsinden olup Bluetongue virüsü olarak isimlendirilir.
MAVİ LİSAN HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Etken “Tatarcık” olarak bilinen sokucu sineklerin (Culicoides) hasta hayvandan emerek aldıkları kanda bulunur ve birebir sineğin sağlıklı bir hayvandan kan emmesi sonucu sağlam hayvana geçer. Bu sinekler bilhassa yağmurlu yaz günlerinin gerisindeki rutubetli gecelerde etkindirler. Hasta boğaların spermalarıyla da virüs sağlıklı ineklere bulaşabilmektedir ki bulaşmada dikkat edilmesi gereken değerli yollardan biridir.
MAVİ LİSAN HASTALIĞI BELİRTİLERİ
Sığırlar bariz bir hastalık belirtisi göstermeksizin virüsü kanlarında taşırlar ve hastalığın koyunlara bulaşmasında değerli rol oynarlar. Etken sokucu sineklerin olmadığı vakitlerde dahi sığır kanında 14 hafta etkin olarak kalabilmektedir.
MAVİ LİSAN HASTALIĞI BELİRTİLERİ
Sokucu sinek tarafından kan emme sırasında etkeni alan hayvanda birinci belirtiler 7 gün sonra görülmeye başlar. Bu müddet hayvanın ırkına ve kişisel direncine nazaran uzayıp kısalabilir. Örneğin merinoslar öteki koyun ırklarına nazaran çok daha hassastır ve çok daha fazla etkilenir. Kuzular da koyunlardan daha hassastır.
Tipik bulguları şunlardır:
Aniden 40-42 o C ye varan ateş,
Ateşin başlamasından çabucak sonra görülen dudak emme hareketleri,
Dil ve dudak ödemleri lisanda mavileşme,
Önce sulu sonra irinli burun akıntısı,
Ağızda ve burun girişinde ülser ve kabuklu yaralar, bunun sonucu teneffüs zahmeti ve yem alınımının durması,
Ağızdaki ve burundaki yaraların güzelleşmesinden sonra ayakta tırnak ortalarında yaralar,
Deride kırmızılıklar, yapağıda kırılma dökülme,
Genç hayvanlarda ishal ve bulguların görülmeye başlanmasından 2-8 gün sonra mevt.
Bazı durumlarda vefat çok daha uzun vakit sonra görülebilir. Kuzularda vefat oranı % 95 e varabilir.
Sığırlarda benzeri belirtiler görülmekle birlikte belirtiler çok daha hafiftir, bazen fark edilmeyebilir. Lakin hamile ineklerde AH sendromu
denilen anomalili buzağı doğumları ve meyyit doğumlar da görülebilir.
