Tavuk döner hem lezzetli hem de ucuz bir besin olduğu için dışarıda en sık tüketilen fast food eserlerin başında geliyor. Fakat Kocaeli’de yaşanan tavuk döner zehirlenmesi önemli besin güvenliği tasalarına neden oldu. Pekala, tavuk döner zehirlenmesi neden olur, belirtileri ve riskleri neler? Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral, ntv.com.tr’ye özel açıkladı.

Prof. Dr. Vedat Göral, “Tavuk etinin çiğ yahut az pişmiş halde tüketilmesi, bakterilerin tavuk etinde süratle çoğalmasına neden oluyor ve ekseriyetle Salmonella üzere bakteriyel enfeksiyon riskini artırıyor” dedi ve merdiven altı, ne olduğu bilinmeyen tavuklar kullanılarak hazırlanan tavuk dönerin zararlarına dikkat çekti.

ENFEKSİYONLARA YOL AÇIYOR

Tavuk döner zehirlenmesi, uygun biçimde pişirilmemiş tavuk etinin tüketilmesi sonucu ortaya çıkan bir besin zehirlenmesi tipi olduğunun altını çizen Prof. Dr. Vedat Göral, “Bu durum, ekseriyetle Salmonella, Campylobacter ve Clostridium perfringens üzere bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlarla ortaya çıkar. Uygun olmayan saklama şartları ve hijyen eksikliği de tavuk zehirlenmesine yol açabilir. Bilhassa bağışıklık sistemi zayıf bireylerde, çocuk ve yaşlılarda, gebelerde, kronik hastalığı olanlarda daha sık görülür. Gebe bayanlar tavuk zehirlenmesine karşı daha hassastır, bu durum hem anne hem de bebek için risk oluşturabilir. Bu nedenle, hamilelik sırasında tavuk tüketimine ekstra itina gösterilmelidir.” dedi.

Tavuk etinin çok çabuk bozulan bir besin olduğunu ve münasebetiyle tavuk dönerin de kolay besin zehirlenmesine yol açabilen bir besin olduğunu söyleyen uzman isim merdiven altı, ne olduğu bilinmeyen tavuklar kullanılan yerlerde tavuk döner yenilmemesi gerektiğinin ikazında bulundu.

Tavuk ve tavuk döner zehirlenmesi nedenleri;

• Bakteriyel enfeksiyonlar, bakteriyel bulaş
• Tavuğun çiğ yahut az pişmiş olması
• Uygun olmayan saklama koşulları
• Çapraz bulaşma

“TAVUK BAYAT YA DA HİJYENİK ŞARTLARDA PİŞMEMİŞ”

Prof. Dr. Vedat Göral, “Tavuk etinin çiğ yahut az pişmiş biçimde tüketilmesi, bakterilerin tavuk etinde kalmasına neden olur. Uygun olmayan saklama şartlarında da (örneğin 4°C’nin üzerinde) bakteriler süratle çoğalır.” diyor

“Tavuk zehirlenmesi tanısı, hastanın belirtileri, hikayesi ve laboratuvar testleri ile konulur. Doktor, hastanın yediği yiyecekleri, belirtilerin başlama mühletini ve mevcut sıhhat durumunu sorgular. Tavuk yahut çiğ besin tüketim hikayesi kıymetlidir. Bilhassa toplu besin zehirlenmesi olması, yenilen besinin örneğin tavuktan yapılan dönerin, bayat olduğunu yahut hijyenik olmadığını düşündürür.”

“TAVUK DÖNER HER YERDE YENİLMEMELİ”

Tavuk dönerin her yerde yenilmemesi gerektiği ihtarında bulunan Prof. Dr. Göral, Beklemiş yahut daha evvel pişirilmiş tavuk döner modülleri, yeni pişirilecek tavuk dönerin ortasına serpiştirildiğinde zehirlenme riskinin arttığını söylüyor.

Tavuk zehirlenmesi, yanlışsız hazırlama, pişirme ve saklama teknikleriyle büyük ölçüde önlenebilir. Gerçek pişirme sırasında iç sıcaklık denetimi ihmal edilmemelidir. Tavuk etinin iç sıcaklığı en az 75°C’ye ulaşmalıdır. Tavuk kesimlerinin eşit formda pişmesi sağlanmalıdır. Beklemiş yahut daha evvel pişirilmiş tavuk döner kesimleri, yeni pişirilecek tavuk dönerin ortasına serpiştirilmemelidir.”

“RESMEN ÖLDÜRMEYE TEŞEBBÜS GİBİ”

Kokuşmuş, çöpe atılacak hale gelmiş tavuk modüllerinin tavuk döner imalinde kullanıldığını aktaran Göral, “Tavuk modülleri bazen çamaşır suyu ile beyazlatılıyor. Kokuşmuş, çöpe atılacak hale gelmiş tavuk kesimleri tavuk döner üretiminde kullanılıyor. Bu son derece ahlaksız ve yanlış bir usuldür. Resmen öldürmeye teşebbüs üzeredir. İnsan sıhhati ile asla oynanılmamalıdır. Bu türlü işletmelerin de Belediye ve hıfzıssıhha tarafından uygunca ve sistemli olarak denetlenmesi gerekmektedir.” diyor ve “Bu nedenle, merdiven altı, ne olduğu bilinmeyen tavuklar kullanılmamalıdır. Ayrıyeten bilinen ve tanınan/markalaşmış yerde tavuk döner tüketilmelidir.”

DÖNERLE SERVİS EDİLEN YEŞİLLİK VE SALATALARDA RİSK

Prof. Dr. Vedat Göral, dönerle birlikte servis edilen yeşillik ve salatanın da riskli olabileceğini söylüyor.

“Döner ile birlikte servis edilen yeşillik ve salata da çok pak ve hijyenik olmalıdır. Bazen pak olmayan salata da bağırsak enfeksiyonuna neden olabilir. İçilen içecek, ayran ve su da pak olmalıdır.”

ZEHİRLENME BELİRTİLERİ NELER?

• Mide bulantısı
• Kusma
• Sulu ishal (kanlı olabilen)
• Midede kramp ve şiddetli karın ağrısı
• Ateş ve titreme
• Halsizlik
• İştahsızlık
• Baş ağrısı
• Karında şişkinlik ve gaz
• Bulanık yahut çift görme
• Uzuvlarda hareket kaybı
• Yutma güçlüğü
• Ciltte karıncalanma ve kaşıntı

ÖNEMLİ! Besin zehirlenmesi yaşayan bireylere, bol bol ve sık sık sulu yiyecekler vermek gerekir. Birden fazla durumda hastalık tabiatıyla giderilir. Birtakım hastalar ise, lakin serum ve birtakım tedavisi ile hastalığı geçirebilmektedirler.
Gıda zehirlenmesi önlemek için yemeklerden evvel eller yıkanmalı, tırnak paklığına değer gösterilmeli, besinler yıkanmadan yenmemelidir. Taze eserler tüketmeye ihtimam göstermeniz gerekmektedir. Ayrıyeten içtiğiniz suları da filtrelemeniz daha yeterli olacaktır.

NE OLMUŞTU?

Körfez ilçesi Atatürk Caddesi’ndeki bir iş yerinde tavuk döner alan birtakım şahıslarda mide bulantısı ve kusma şikayetleri görülmüş, zehirlenme belirtileri yaşayan 648 kişi, Körfez Devlet Hastanesi, Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Dilovası Devlet Hastanesi’nde tedavi altına alınmıştı.

Yapılan müdahalelerin akabinde hastalar taburcu edilirken, 2 kişinin durumunun ağır olduğu öğrenildi.

648 KİŞİ ZEHİRLENDİ, 2 KİŞİNİN DURUMU KRİTİK