D vitamini fazlalığının işareti: Bu belirtileri önemseyin, sağlığı tehdit ediyor
D vitamini kemik sıhhati, bağışıklık sistemi ve genel refah için temel bir besindir. Birçok kişi D vitamini eksikliğine maruz kalsa da çok destek önemli riskler oluşturur. Ne kadar alınacağını anlamak ve çok doz riski altında olduğunuzu bilmek muhtemel tehlikeleri kıymetli ölçüde en aza indirir.
D VİTAMİNİN BEDENDEKİ ROLÜ
D vitamini, bedenin güçlü kemikler ve dişler için gerekli olan kalsiyum ve fosforu emmesine yardımcı olan yağda çözünen bir vitamindir. Ayrıyeten bedenin enfeksiyonlar ve hastalıklarla savaşmasına yardımcı olduğu, kas işlevini desteklediği ve kas gücünü ve uyumunu desteklediği, ruh hali düzenlemesinde rol oynar ve depresyon ve anksiyete riskinin azalmasıyla irtibatlıdır. Ayrıyeten kan basıncını düzenlemeye ve kardiyovasküler hastalıkları önlemeye yardımcı olur.
Vücut D vitaminini üç ana kaynaktan alabilir, güneş ışığı, yağlı balık, yumurta sarısı, güçlendirilmiş süt eserleri ve tahıllar üzere yiyecekler; destekler.
D vitamini eksikliği önemli sıhhat meselelerine neden olabilirken, desteklerden çok alım da birebir derecede tehlikeli olabilir.
D vitamini için önerilen günlük ödenek (RDA) yaşa ve sıhhat durumuna nazaran değişir.
Vücuttaki D vitamini düzeyleri dört ana aralığa ayrılabilir. 20 ng/mL’nin altındaki bir düzey yetersiz kabul edilir ve yetersiz D vitamini olduğunu gösterir ve bu da kemik zayıflığına ve öbür sıhhat meselelerine yol açabilir. Optimum aralık 20-50 ng/mL ortasındadır ve kemik sıhhati, bağışıklık işlevi ve genel refah için kâfi D vitamini sağlar. 50-80 ng/mL ortasındaki düzeyler yüksektir fakat tekrar de inançlıdır ve ekseriyetle belli sıhhat problemleri için destek alan şahıslarda görülür. Lakin, 100 ng/mL’nin üzerindeki her şey toksik olarak kabul edilir ve hiperkalsemi, böbrek hasarı ve öbür önemli sıhhat komplikasyonları riskini artırır.
Uzun bir müddet boyunca günlük 4.000 IU’yu aşmak toksisiteye yol açabilir. Önemli eksiklikleri olanlar üzere birtakım şahıslar tıbbi nezaret altında daha yüksek dozlara gereksinim duyabilir fakat uzun periyodik çok kullanım ziyanlı olabilir.
AŞIRI D VİTAMİNİ TÜKETTİĞİNİZDE NE OLUR?
D vitamini yağda çözünür, yani çok ölçüler idrarla atılmak yerine bedende depolanır. Vakitle yüksek düzeyler hipervitaminoz D olarak bilinen toksisiteye yol açabilir. Ana risk, çeşitli sıhhat komplikasyonlarına neden olabilen çok kalsiyum emiliminden kaynaklanır.
AŞIRI KALSİYUM
Aşırı D vitamini alımının en önemli risklerinden biri, kandaki kalsiyum düzeylerinin tehlikeli derecede yüksek olduğu bir durum olan hiperkalsemidir. Belirtileri ortasında mide bulantısı ve kusma, halsizlik ve yorgunluk, sık idrara çıkma ve susama, baş karışıklığı ve konsantrasyon zorluğu, kas ağrısı ve kemik rahatsızlığı bulunur.
BÖBREKLERE ZİYAN VEREBİLİR
Kandaki çok kalsiyum böbrekleri zorlayabilir ve böbrek taşlarına yahut nefrokalsinoza (böbreklerde kalsiyum birikmesi) yol açabilir. Bu, şiddetli yan ağrısına, idrarda kana, sık idrar yolu enfeksiyonlarına, böbrek işlevlerinin azalmasına ve potansiyel böbrek yetmezliğine neden olabilir.
KALP HASTALIKLARI VE FELÇ RİSKİ
Kandaki çok kalsiyum, kalsiyumun atardamarlarda biriktiği, yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve felç riskini artıran, ateroskleroz (atardamarların sertleşmesi) riskini artıran vasküler kalsifikasyona yol açabilir. Yaşlı yetişkinler ve halihazırda kalp rahatsızlığı olan şahıslar D vitamini destekleri konusunda bilhassa dikkatli olmalıdır.
RUH HALİNİ ETKİLEYEBİLİR
Şiddetli D vitamini toksisitesi, baş karışıklığı ve konsantrasyon zorluğu, depresyon ve anksiyete, ruh hali değişimleri ve uykusuzluk üzere zihinsel ve bilişsel sıkıntılara neden olabilir. Bu semptomlar, toksisite ele alınmazsa vakitle berbatlaşabilir.
D VİTAMİNİ ALMAYI NE VAKİT BIRAKMALISINIZ
Yukarıda belirtilen semptomlardan rastgele birini yaşarsanız, D vitamini destekleri almayı bırakın ve bir doktora danışın.
Çok fazla D vitamini alıp almadığınızı belirlemenin en düzgün yolu, 25-hidroksivitamin D (25(OH)D) kan testidir. Seviyeleriniz 100 ng/mL’nin üzerindeyse, takviyeyi derhal bırakın.
Yüksek doz D vitamini reçete edildiyse, hekiminizin tekliflerine uyun ve periyodik kan testleri yaptırın. Tıbbi nezaret olmadan yüksek dozlara süresiz olarak devam etmeyin.
Yüksek doz desteklerine güvenmek yerine, doğal D vitamini kaynaklarını düşünün:
Orta seviyede güneşe maruz kalın: Günde 10-30 dakika (cilt tipine ve yere bağlı olarak).
D vitamini açısından güçlü yiyecekler yiyin: Yağlı balık, yumurta sarısı, güçlendirilmiş süt eserleri ve mantar.
Düşük doz destekleri kullanın: Gerekirse, megadozlar yerine istikrarlı bir doz alın. D vitamini toksisitesi açısından en fazla risk altında olanlar kimlerdir?
Bazı şahıslarda D vitamini toksisitesi gelişme mümkünlüğü daha yüksektir.
Bunlara yüksek doz destekleri (uzun mühletler boyunca günlük 4.000 IU’nun üzerinde) alanlar; böbrek hastalığı olanlar (fazla kalsiyumu filtreleme yeteneği azalmış olanlar); sarkoidoz yahut tüberküloz hastaları (artmış D vitamini duyarlılığı); hiperparatiroidizm hastaları (kalsiyum düzeylerini etkileyen hormonal dengesizlik) dahildir. Bu kategorilere giriyorsanız, D vitamini destekleri almadan evvel bir doktora danışın.
Önerilen günlük alım ölçüsüne (yetişkinler için 600-800 IU) sadık kalın.
Bir doktor tarafından reçete edilmediği sürece günde 4.000 IU’yu aşmaktan kaçının.
Toksisite belirtilerine dikkat edin (bulantı, baş karışıklığı, sık idrara çıkma, halsizlik).
Seviyelerinizden emin değilseniz kan testi yaptırın.
Yüksek doz destekleri yerine istikrarlı bir diyete ve orta seviyede güneş ışığına maruz kalmaya inancın.
Bu makale yalnızca genel bilgi verme gayesiyle yazılmıştır ve doktor tavsiyesi olarak ele alınmaması gerekir.
