Bunamanın erken belirtisiymiş: 11 yıl önceden ortaya çıkıyor
Melbourne’deki Monash Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya nazaran, süratli kilo kaybı ve yüksek düzeydeki “iyi” kolesterol, bunamanın erken ikaz işaretleri ortasında yer alıyor.
Araştırma grubu, 1.078 demans hastası ile hastalığa sahip olmayan 4.312 kişinin kalp ve metabolizma sıhhat datalarını inceledi. Sonuçlar, demans teşhisi konulan şahısların, teşhisten 11 yıl öncesine kadar beden kitle indeksi (VKİ) ve bel etrafında bariz bir düşüş yaşadığını ortaya koydu.
Bunun yanı sıra, teşhisten yaklaşık beş yıl evvel, “iyi” kolesterol olarak bilinen yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) düzeylerinin, demansı olmayan şahıslara kıyasla daha yüksek olduğu gözlemlendi. HDL kolesterol, kalp ve damar hastalıklarına karşı esirgeyici bir tesire sahip olmasıyla biliniyor.
ERKEN TEŞHİS TEDAVİ İÇİN ÖNEMLİ
Araştırmacılar, bu bulguların demans öncesinde bedenin geçirdiği değişimlere dair kıymetli bilgiler sunduğunu ve hastalığa yakalanma riski yüksek bireylerin erken devirde teşhis edilerek tedavi edilebileceğini belirtiyor.
JAMA mecmuasında yayımlanan çalışmada, bilim insanları “Demansın uzun bir klinik öncesi evresi vardır” sözünü kullanarak hastalığın belirtilerinin teşhisten yıllar evvel başlayabileceğine dikkat çekti.
DEMANS HADİSELERİ ARTIYOR
İngiltere’de yaklaşık bir milyon kişinin demans hastası olduğu kestirim edilirken, bu sayının 2040 yılına kadar 1,4 milyona ulaşması bekleniyor.
Araştırmada, iştirakçilerin 11 yıl boyunca dokuz kardiyometabolik faktörü sistemli olarak ölçüldü. Bu faktörler ortasında bel etrafı, beden tartısı, uzunluk, kan basıncı, HDL ve LDL kolesterol düzeyleri ile trigliserit bedelleri yer aldı.
Sonuçlar, demans hastalarının beden biçimlerinde ve lipid düzeylerinde semptomların başlamasından 10 yıl öncesine kadar besbelli değişimler yaşandığını ortaya koydu.
Araştırmacılar, bilişsel gerilemenin iştah azalmasına ve yemek pişirme hünerlerinin kötüleşmesine yol açarak kilo kaybına neden olabileceğini düşünüyor. Demans teşhisi alan bireylerin ekseriyetle yalnız yaşama olasılıklarının daha yüksek olduğu, bu durumun da beslenme sistemlerini olumsuz etkileyebileceği söz ediliyor.
Ayrıca, bilim insanları bunamanın beyin yapısını etkileyerek beden kompozisyonunu değiştirebileceğini öne sürüyor. Daha küçük çaplı araştırmalar da bu hipotezi destekliyor.
Çalışmanın muharrirleri, bulguların demans araştırmaları için değerli bir katkı sunduğunu belirtiyor. Araştırmacılar, “Sonuçlarımız, bunamadan evvelki kilo kaybının daha evvel bildirilenden çok daha erken gerçekleştiğini gösteriyor” sözlerini kullandı.
Özellikle amiloid birikimi üzere nöropatolojik değişimlerin teşhisten 15 ila 24 yıl evvel başlayabileceği düşünülüyor. Uzmanlar, bedendeki değişimlerin semptomlar ortaya çıkmadan evvel başladığını ve erken devirde tespit edilmesinin hastalığın seyrini değiştirebileceğini vurguluyor.
