Terör saldırıları, suikastler, savaş ve Suriye: Rusya’da 2024 nasıl geçti?
Rusya’da, 144 kişinin hayatını kaybettiği Moskova’daki “Crocus City Hall” konser salonuna düzenlenen terör saldırısı 2024’ün en değerli olayı olarak kayıtlara geçti.
Rusya’da öteki bir kıymetli gelişme, mart ortasında devlet başkanı seçiminin düzenlenmesi oldu.
Yüzde 77,49 iştirak olan seçimde, yüzde 87,28 oy oranıyla galip gelen Vladimir Putin, beşinci kez Rusya Devlet Başkanı oldu.
NAVALNİ’NİN ÖLÜMÜ
Rusya için 2024’teki değerli gelişmeler dizisi, şubatta Kremlin’e muhalif Aleksey Navalni’nin cezaevinde vefatıyla başladı.
Mahkemece aşırılık yanlısı topluluk oluşturmaktan 19 yıl mahpus cezasına çarptırılan, terörle ve aşırıcılıkla irtibatlı bireyler listesinde bulunan Navalni’nin vefatı, Rusya ile Batı’yı karşı karşıya getirdi.
Ülkedeki muhalifler ve birtakım Batılı ülkeler, Navalni’nin ölümüyle ilgili Rusya idaresini suçlarken, Kremlin bu suçlamaların “asılsız” ve “kaba” olduğunu ifade etti.
CROCUS KONSER SALONU SALDIRISI
Rusya, 22 Mart’ta Moskova’daki “Crocus City Hall” konser salonuna silahlı şahıslarca düzenlenen terör akınıyla sarsıldı.
144 kişinin hayatını yitirdiği terör saldırısı ile ilgili soruşturma kapsamında çoğunluğu Tacikistan kökenli 10’dan fazla kuşkulu tutuklandı.
Rus yetkililer, Ukrayna askeri istihbaratının bu hücumla direkt temaslı olduğunu açıkladı.
PUTİN’İN ATEŞKES ŞARTLARI
Putin, 14 Haziran’da Ukrayna ile ateşkes için kuralları açıkladı.
Putin, Ukrayna’nın birliklerini Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerinden çekmesi ve NATO’ya katılma isteğinden vazgeçmesi halinde Kiev ile müzakerelere başlayabileceklerini bildirdi.
Ukrayna ile müzakerelere açık olduğunu vurgulayan Putin, çatışmaların dondurulmasından yana olmadığını kaydetti.
ANKARADA ESİR TAKASI
Rusya, 1 Ağustos’ta Türkiye’nin tertibi ile tarihinin en kapsamlı ve büyük takas operasyonunu gerçekleştirdi.
Milli İstihbarat Teşkilatının (MİT) yönettiği, Moskova ile Batı ortasındaki mahkum değişimi kapsamında, ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan 26 kişi takas edildi.
KRİTİK KURSK CEPHESİ
Ukraynalı askerlerin 6 Ağustos’ta Rus toprağı Kursk bölgesine girmesinin akabinde iki ülke orduları ortasında çatışmalar başladı.
Rusya, Kursk’a Kuzey Koreli askerleri destek etti.
Halen devam eden çatışmalar esnasında, Ukrayna ordusu vakit zaman Kursk Nükleer Güç Santraline (NGS) taarruz teşebbüsünde bulundu.
Diğer yandan, Rusya ile Ukrayna ortasında 24 Şubat 2022’de başlayan savaş, 2024 yılında da Donbas bölgesi başta olmak üzere Harkiv, Zaporijya ve Herson istikametlerindeki cephelerde aralıksız devam etti.
Cephede ilerleyen Rus ordusu, yıl içinde 200 civarında yerleşim ünitesi ele geçirerek, yaklaşık 4 bin 500 kilometrekare alan üzerinde denetim sağladı.
BRICS ZİRVESİ
Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin başşehri Kazan’da 22-24 Ekim’de BRICS ve BRICS+ Başkanlar Tepesi gerçekleşti.
BRICS zirvesine 24 devlet başkanı veya başbakan düzeyinde, 6’sı milletlerarası kuruluşlardan, 36 ülkeden toplam 42 heyet başkanı katıldı.
Türkiye’nşn de iştirak gösterdiği tepe, Rusya tarihindeki en büyük ve tesirli diplomatik aktiflik olarak kayıtlara geçti.
Zirvenin düzenlenmesinin akabinde bir mühlet sonra Belarus, Bolivya, Küba, Endonezya, Kazakistan, Malezya, Tayland, Uganda ve Özbekistan’ın 2025 prestijiyle BRICS’e “ortak devlet” statüsünde katılacağı bildirildi.
Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in bir ortaya gelmesiyle kurulan ve dünya iktisadında değerli bir yere sahip olan BRICS, Rusya’nın devir başkanlığında genişlemiş oldu.
Aralık ayı başında Suriye’de Baas rejiminin çökmesinin akabinde devrik önder Beşar Esad, ailesiyle birlikte Putin’in kararıyla Rusya’ya sığındı.
Bunun akabinde Rusya, Suriye’deki askeri faaliyetlerini azaltsa da diplomatik temsilciliklerini kapatmadı.
Diğer yandan, Suriye’de bulunan Rus askeri üslerinin geleceği belirsizliğini korusa da Putin, üslerin Suriye’ye insani yardım ulaştırılması için kullanılmasını teklif etti ve bunun anlayışla karşılandığını bildirdi.
Moskova’da 17 Aralık’ta Rusya Silahlı Kuvvetleri Radyasyon, Kimyasal ve Biyolojik Savunma Kuvvetleri Kumandanı İgor Kirillov, yardımcısı İlya Polikarpov birlikte bombalı bir suikast sonucu öldü.
Olayla ilgili başlatılan soruşturma kapsamında, Özbekistan vatandaşı bir kişi yakalandı.
Moskova, Kiev idaresini Kirillov’un vefatıyla sonuçlanan patlamayı organize etmekle suçladı.
ABD VE İNGİLTERE’NİN “UZUN MENZİL” İZNİ
Kasımda ABD ile İngiltere’nin, Ukrayna’ya Rus topraklarına uzun menzilli silahlarla saldırmasına müsaade vermesiyle Rusya ile Batı ortasındaki gerginlik düzeyi yükseldi.
Ukrayna, vakit zaman Amerikan üretimi uzun menzilli Kara Taktik Füze Sistemleri (ATACMS) füzeleri ve “Storm Shadow” uzun menzilli seyir füzeleriyle akın düzenledi.
Rus ordusu ise buna karşılık olarak yüksek hassasiyetli silah ve insansız hava araçlarıyla (İHA) Ukrayna’nın güç tesislerine ağır ataklar düzenledi.
Rusya ayrıyeten, Ukrayna’nın askeri sanayi tesislerinden birine saldırması esnasında savaş şartlarında, nükleer olmayan hipersonik ekipmanlarla donatılmış “Oreşnik” isimli balistik füzesini test etti.
Bununla birlikte Devlet Başkanı Putin, ülkesinin balistik füze hücumlarına uğraması halinde buna nükleer silahla cevap verilmesine imkan tanıyacak halde güncellenen nükleer doktrini onayladı.
RUS KUMANDANA SUİKAST
Moskova’da 17 Aralık’ta Rusya Silahlı Kuvvetleri Radyasyon, Kimyasal ve Biyolojik Savunma Kuvvetleri Kumandanı İgor Kirillov, yardımcısı İlya Polikarpov birlikte bombalı bir suikast sonucu öldü.
Olayla ilgili başlatılan soruşturma kapsamında, Özbekistan vatandaşı bir kişi yakalandı.
Moskova, Kiev idaresini Kirillov’un vefatıyla sonuçlanan patlamayı organize etmekle suçladı.
AZERBAYCAN UÇAĞINI RUS FÜZESİ DÜŞÜRDÜ
Geçen hafta Bakü-Grozni seferini yapan Azerbaycan Hava Yollarına (AZAL) ilişkin yolcu uçağı Kazakistan’nın Aktau kenti yakınlarında düştü.
Uçaktaki 67 şahıstan 38’inin hayatını kaybettiği kazaya, uçağın Rus hava alanında dışarıdan darbe alması ve radyoelektronik araçlarla denetim edilemez hale gelmesinin neden olduğu bildirildi.
Azerbaycanlı yetkililer, uçağın Grozni yakınlarında Rus “Pantsir-S” hava savunma sistemi saldırısına maruz kaldığı argümanlarını doğruladı.
Rusya Devlet Başkanı Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le telefonla görüşerek, AZAL’a ilişkin uçağın düşürüldüğü “trajik olayın Rus hava alanında yaşanması nedeniyle” özür diledi.
