Öcalan’a çağrı yapan iktidar kayyumlarla ne amaçlıyor?
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin iki hafta kadar önce PKK lideri Abdullah Öcalan’a yaptığı örgütü lağvetme ve TBMM’de konuşma daveti ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Bahçeli’nin davetini “tarihi bir fırsat penceresi” olarak nitelendirmesi sonrası gelen kayyum atamaları iktidarın ait zihinlerde soru işaretleri yarattı.
Yeni tahlil süreci beklentisinin oluştuğu bir devirde İstanbul’da CHP’li Esenyurt belediyesinin akabinde DEM Partili Mardin, Halfeti ve Batman belediyelerine kayyum atanmasıCumhur İttifakı’nın son bir ayda Kürt probleminin tahlili ile ilgili verdiği bildirileri karmaşıklaştırdı.
CHP içinde ise “normalleşme süreci” nedeniyle tenkit okları Genel Lider Özgür Özel’i amaç almış durumda.
İçişleri Bakanlığı sabah erken saatlerde yaptığı açıklama ile DEM Partili belediye liderlerinin misyonda olduğu Mardin, Batman ve Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinde belediyelere kayyum atandığını duyurdu.
Esenyurt’ta 31 Mart yerel seçimlerinde kent uzlaşısı ile seçilen CHP’li Belediye Başkanı Ahmet Özer de geçen hafta tutuklanarak yerine kayyum atanmıştı.
Cumhur İttifakı’ndan karışık sinyaller
HDP eski eş genel liderleri Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş’la birlikte HDP’li vekillerin 2016’da gözaltına alınıp tutuklandığı operasyonun tarihi olan 4 Kasım’da gelen yeni kayyum dalgası Cumhur İttifakı’nın yol haritasının gerçekte ne olduğu ya da net bir strateji olup olmadığı gerek muhalefet gerekse siyaset kulislerinde sorgulanıyor.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli Fotoğraf: ANKA
Kürt Çalışmaları Merkezi Koordinatörü Reha Ruhavioğlu, son kayyum atamalarının da akabinde bir aydan beri devam eden ismi konmamış süreç için net bir karar vermenin şu an için mümkün olmadığını söyleyerek öngörüsünü şöyle açıklıyor:
“Ortada bence iki ihtimal var. Ya bir karar alınsın diye bu yolla baskı yapılıyor. Ya da istenen karar çıkmadığı için öbür bir alternatife yöneliniyor. Ya Öcalan vermesini istedikleri kararı verdi ve örgüt buna uymuyor. Ya da Öcalan o kararı vermiyor ve süreç hızlansın diye yapıyorlar. Ancak bunu tam olarak bilmemiz mümkün değil.”
Yerine kayyum atanan Ahmet Türk de sabah saatlerinde Halk TV’ye açıklamasında iktidar için “Yaptıkları görüşmelerde beklenen sonucu alamadıkları için yaptıklarını düşünüyorum. Bunlar vakit içinde açığa çıkacak” demişti.
Panorama TR Araştırma Yöneticisi Osman Sert ise DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede 2013-2015 ortasındaki tahlil sürecine misal bir sürecin hiç başlamadığını belirterek “Bunun birçok sebebi var. Bir evvelki süreçte ekonomik ve jeopolitik parametreler, Türkiye’nin içindeki süreçler, örgütün beklentileri ve öncelikleri, HDP’li seçmenin beklentileri hepsi birbiriyle örtüşüyordu. Bugün ise bu türlü bir durum hiç olmadı” diyor.
Cumhur İttifakı içinde Bahçeli’nin atılımlarının kimi ön hazırlıklarının tahminen konuşulmuş olabileceğini lakin bu kadar net bir formda üzerinde mutabık kalınmadığının bugün ortaya çıktığını kaydeden Sert, Erdoğan’ın da Bahçeli’nin DEM Partililerin elini sıktığı bir ay öncesinden geçen haftaya kadar sessiz kalmasına işaret ediyor.
Erdoğan’ın Bahçeli’ye sahip çıkarak iktidar koalisyonunu çatırdatmadığını söyleyen Sert, “Şu an tekrar başladığımız yere geri döndük. Hatta başladığımız yerden daha geriye döndük. Hasebiyle ben bu süreci âlâ koordine edilmemiş bir iktidar atılımının olumsuz halde nihayetlenmesi üzere okuyorum” yorumu yapıyor.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğluda sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “İktidar denetimi kaybetti. Tutarsız ve ciddiyetsiz, savrulmalar yaşıyor. Daha bir hafta evvel Cumhurbaşkanı Yardımcısıyla aileleri barıştıran Ahmet Türk bu hafta terörist oldu” tabirlerini kullandı.
Ruhavioğlu, son sürecin “Türkiye’de siyasetçilerin barış dilek ettikleri için değil, çıkarları barışta olduğu için barış yapmaya çalıştıkları” gerçeğini gösterdiğini belirterek “Dolayısıyla çıkarlar karşılık bulmayacağı vakit barış yolundan süratlice dönebiliyorlar” diyor.
Ruhavioğlu’na nazaran iktidarın masasında kesim modül, farklı farklı işler var, bunlar birbiriyle çelişiyor ve bu nedenle vakit zaman “kendi ayağına sıkıyor.” Bu çerçevede Esenyurt’a kayyum atanmasının AKP’ye daha çok ziyan vereceğini belirten Ruhavioğlu, kayyum olgusunun Türkiye’nin birinci partisi olan CHP’ye de uzanmasının bu kavrama yüklenen negatif manası güçlendireceğine dikkat çekiyor.
CHP-DEM yakınlaşmasının sonuçları ne olur?
Öte yandan evvel Esenyurt belediyesine akabinde DEM Partili üç belediyeye yapılan kayyum atamaları iki partiyi birbirine daha yakınlaştırırken iktidarın bunu 14 Mayıs seçimleri öncesindeki üzere kullanması ihtimali de lisana getiriliyor.
DEM Parti Eş Lideri Tülay Hatimoğulları’nın Esenyurt’ta CHP kürsüsünden konuşması, CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in bugün Mardin’e giderek Ahmet Türk’e dayanak çıkması üzere imajların bir taraftan iktidarın doğu ve güneydoğuda kaybettiği seçmenlerden oy getirebileceği ancak öbür taraftan Orta Anadolu üzere kısımlarda oy kaybına yol açabileceği yorumları yapılıyor.
Osman Sert, Erdoğan’ın dilek ettiği anayasa değişikliği için hâlâ DEM Parti ve CHP’ye gereksinimi olduğunu hatırlatarak “Şimdi bu türlü bir ortamda bu nasıl yapılacak artık benim için çok büyük bir soru işareti oldu” diyor.
Son kayyumların ister istemez CHP ile DEM Parti’yi bir ortaya getireceğini söyleyen Sert, kelamlarını şöyle sürdürüyor:
“Fakat iktidar açısından makus olan daha önce CHP-DEM Parti ilgisini şeytanlaştıracak done çok fazla bulunabilirdi. Ancak bu sefer CHP ve DEM Parti bu paranteze oturmak için kendileri bir şey yapmış değil. Bariz bir halde iktidar ikisini tıpkı yere itti. Bunu itilenler de biliyor, iten de biliyor, seyirciler de biliyor.”
CHP Genel Lideri Özgür Özel ile DEM Parti eş genel liderleri Tülay Hatimoğulları ve Tuncer Bakırhan’ın Aralık 2023’teki buluşması Fotoğraf: DHA
Bu kapsamda bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin olası adaylarından Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın Esenyurt’a gitmemesi, CHP idaresinden daha farklı bildiriler vermesi de dikkat çekiyor.
Ruhavioğlu, iktidar için bu süreçle amaç eğer DEM Parti ile CHP’nin ortasını açmak ise beklenen sonucu alamadığını, bu ilginin zayıflamayarak güçlendiğini belirterek “İmamoğlu’na gözdağı vermek üzere bir şey varsa, İmamoğlu’nun buna karşı aldığı tavırla adaylık ihtimalini 10 gün öncesine nazaran daha da güçlendirdiğini görüyoruz” diyor.
Bu ortada pek çok ankete nazaran AKP’nin doğu ve güneydoğudaki kan kaybı sürüyor. Ruhavioğlu insanların genel bir siyasetten uzaklaşma hali olduğunu ve bunun da kararsız ile boykot kümesini büyüttüğünü söyleyerek “Seçimlere daha çok var. Bugünden kestirmek güç lakin siyasete ilgi azaldı ve kararsız kümesine yönelme fazla. Tüm partiler oy kaybetti lakin AKP bir tık daha fazla kaybetti” diyor.
DEM Parti, Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyum atanmasının akabinde haftalık Meclis küme toplantısını Salı günü Mardin’de yapma ve bir hafta boyunca TBMM Genel Heyet ve kurul toplantılarına katılmama kararı aldı. CHP’nin de misal bir karar alabileceği belirtiliyor.
İmamoğlu ise Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) lideri sıfatıyla önderlerden randevu istedi.
CHP’de “normalleşme” tartışması
Son kayyum atamaları CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in yaz aylarında iktidar ile başlattığı normalleşme sürecini parti içinde yine tartışmaya açtı. Süreç, parti idaresinin sert bir lisanla eleştirilmesine neden oluyor.
CHP, Esenyurt Belediyesi’ne kayyum atanmasının akabinde Antalya kampını iptal ederek vekiller, parti yöneticileri ve kimi belediye liderleri ile İstanbul’da bir ortaya gelmişti. Milletvekilleri ve Parti Meclisi toplantılarında ana gündem olağanlaşma süreci olurken toplantıda kelam alan 50’ye yakın milletvekilinden 30 kadarı olağanlaşma sürecine dair Özgür Özel’i eleştirdi.
Eleştirilerde kayyum atanması, Erdoğan’ın Özel ve İmamoğlu’na davalar açması sonrasında “normalleşmenin” artık gündemde kalamayacağı lisana getirildi. Toplantıya katılan milletvekili ve partililerin çoğunluğu “normalleşme süreci artık bitmiştir” yorumunda bulunuyor.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu Fotoğraf: ANKA
Eski Genel Lider Kemal Kılıçdaroğlu’nun “İktidarla müzakere edilmez, çaba edilir” kelamlarının de hatırlatıldığı tenkitlerde kelam alan milletvekilleri; Meclis’te Erdoğan gelince ayağa kalkılması, iktidarın uygulamalarına rağmen sert tenkit ile karşılık verilmemesini de gündeme taşıdı ve “normalleşme” öncesi CHP’nin birinci parti olduğunu bugün ise artık ikinci parti durumuna düştüğünü söyledi.
Özel’in ise bu tenkitlere karşılık “Bir taktik yaptık, samimi halde denedik. İktidar normalleşmedi, marjinalleşmeyi tercih etti” dediği öğrenildi. Özel’e nazaran CHP hala anketlerde birinci parti durumunda ve bir gerileme kelam konusu değil.
DW Türkçe’nin edindiği bilgiye nazaran Özel, olağanlaşma ile hedefin seçmenle barışmak olduğuna da vurgu yaparken “Siyasiler evvelce birbirine selam bile vermiyordu, görüşmüyordu. Olağandışı olan durumu bitirdik” sözlerini kullandı.
Toplantı sonrasında gazetecilere açıklama yapan Özel, “normalleşme” tenkitlerine de “Tayyip Bey bize kayyumu atayacak, biz de ‘normalleşeceğiz’, buna susacağız… Bu türlü bir şey yok. İşte o dediği yumuşamaydı, ‘yumuşak muhalefet.’ Biz orada yokuz. Hayatımda bir defa yumuşama demedim bu sürece dair. Normalini yapıyoruz. Ben ana muhalefet partisinin yapması gereken normalleri terk etmem, devam ederim” diye konuştu.
DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?